Film

Dune: Çöl Gezegeni / 1. Kitap ve Film İncelemesi

Posted on by Sputnik

Dune yani diğer adı ile Çöl Gezegeni 1965 yılında Frank Herbert tarafından kaleme alınmış bir eserdir. Kitap serisi toplamda altı ciltten oluşmaktadır ve son kitap 1985 yılında yayımlanmıştır. Bu inceleme yazısında serinin ilk kitabı olan ‘’Dune’’ üzerine konuşacağız.

Günümüzden yüzlerce yıl sonrasını anlatan kitapta kendinizi inanılmaz derecede etkileyici, sürükleyici ve inanılması güç bir dünyanın içerisinde bulacaksınız. Kitabı okumadan önce filmi çıkar çıkmaz seyretmeye gittim ve tam anlamıyla hayran kaldığımı belirtmek isterim. Filmden hemen sonra kitap serisini aldım ve okumaya başladım. Okudukça bu büyülü dünyanın içerisinde kayboldum. Birinci kitap toplamda 688 sayfadan oluşmakta ve filmi birinci kitabın yarısını anlatmakta. Bu seri kesinlikle okunması, izlenmesi ve üzerine araştırmalar yapılması gereken bir kitap serisi çünkü Yüzüklerin Efendisi kitap serisi ile yarışacak kadar da iddialı bir seridir. Dune serisinin bir başka farklı özelliği de günümüzden binlerce yıl sonrasında geçiyor olmasına karşın teknolojik araçların çok sınırlı olması ve ilkel bir yaşamın benimsenmiş olması. Bunun sebebi yıllar içinde teknolojinin ve robotların çok gelişmesi ve insanlar ile robotlar arasında Butleryan Cihadı’nın yapılmış olunup bütün teknolojik araçların yok edilmesi. Teknolojik araçlar hiç yok diyemeyiz ancak belli başlı alanlarda kullanılmaktadır.

Kitapta beni etkileyen birçok yer oldu. Yazımda bu pasajları da sizlerle paylaşacağım. Dilerseniz önce bu kitap bize ne anlatıyor bundan bahsedelim.

Kitap uzay çağında geçiyor. Uzay İmparatorluğu, İmparatorluğa bağlı gezegenler ve bu gezegenleri yöneten hanedanlıklar… Caladan isimli gezegenin yönetimi Atreıdes Hanedanlığı’na bağlıdır. Bu hanedanlık zamanla çok fazla güç kazanmaya başlamıştır. Bu durum İmparator IV. Shaddam’ın hoşuna gitmez ve buna bir çözüm aramaya başlar. Dune ismi verilen ve tamamı çöllerle kaplı olan bu gezegenin yönetimini Atreıdes Hanedanlığı’na vermeye karar verir. Suyun bol olduğu, nesillerden beri burada yaşayan Dük Leto ve ailesi için bu resmen sürgündür ancak İmparatorun emrine karşı çıkmak savaş sebebidir bu yüzden istemeden de olsa bu kararı kabul etmek zorunda kalırlar. Kısaca Dune gezegeninin neden bir sürgün yeri olduğuna değinelim. Bu gezegen daha önce bahsettiğim gibi tamamı çöllerle kaplı bir gezegendir. Çölün altında dev kumsolucanları vardır. Su yok denecek kadar azdır ve Melanj adı verilen fazla tüketildiği takdirde halüsinasyonlara sebep olan baharata sahiptir. Bu gezegenin yerli halkına ise Fremenler denilmektedir. Çok fazla baharata maruz kaldıkları için en belirgin özellikleri olan masmavi gözlere sahip olan bu halk sefalet içerisinde yaşamaktadır. Olaylar Atreıdes Hanedanlığı’nın Dune gezegenine ayak basması ile başlar.

Dük Leto’nun oğlu ve varisi Paul daha önce hiç görmediği Dune gezegenini rüyalarında görmesi ve aslında bu gördüğü rüyaların gelecekten kesitler olduğunu anlaması uzun sürmez. Nihayet yolculuk zamanı gelir ve Atreıdes Hanedanlığı Dune gezegenine doğru yola çıkar.

Gezegene iner inmez yerli Fremen halkı tarafından Lisanü’l – Gayb ‘’Dışdünyadan Gelen Ses.’’ olarak seslenilen Paul bu duruma oldukça şaşırır. Bu terim dünya dışı peygamber için Fremenlerin kullandığı bir terimdir. ‘’Su Veren’’ şeklinde tercüme edildiği de olur. Yıllardır kendilerini kurtaracak olan mesihlerini bekleyen Fremen halkı doğacak olan bu kişinin bir Bene Gesserit çocuğu olarak doğacağını biliyorlardır. Bu yüzden kendilerini kurtaracak olan kişinin nihayet geldiğini düşünürler.

Dilerseniz Paul’un neden bu kadar önemli olduğuna değinelim. Bene Gesserit Okulu ‘’Düşünen makineler’’ denen aygıtlar ile robotların yok edildiği Butleryan Cihadı’nın ardından, temelde sadece kız öğrenciler için kurulan, zihinsel ve fiziksel eğitim veren kadim okuldur. Siyasi olarak gücü ellerinde bulundurmak isteyen bu topluluk bir Kuisatz Haderah ‘’Yolun Kısaltılışı’’ Bene Gesseritlerin bilinmeyene karşı genetik yoldan üretmeye çalıştıkları çözüme, yani organik zihinsel güçleriyle uzay ile zaman arasında köprü kuracak Bene Gesserite verdikleri isimdir. Yani bu kişi mesihtir. Bir Bene Gesserit olan Paul’un annesi Jessica kız çocuk doğurması için emir alır. Ancak kralını çok seven kadın ona bir erkek çocuk vermek ister fakat erkek bir Bene Gesserit’in nelere sebep olacağından habersizdir.

Bene Gesseritlere ait olan ‘’Korkuya Karşı Duası’’

‘’Korkmamalıyım. Korku katilidir aklın. Korku, mutlak yıkım getiren küçük ölümdür. Korkumla yüzleşeceğim. Onun etrafımdan ve içimden geçmesine izin vereceğim. Ve geçip gittiğinde, onun izlediği yolu görmek için iç gözümü kullanacağım. Korkunun geçtiği yerde hiçbir şey olmayacak. Yalnızca ben kalacağım.’’

GOMCEBBÂR TESTİ

Tahakküm eden düşman; başarılı olunmazsa ölümle sonuçlanan insani farkındalık sınavında Bene Gesserit Gözetmenleri tarafından kullanılan, ucu metasiyanürlü, özel bir zehirli iğne.

Bu testin amacı: Hayvanlar kapandan kurtulmak için kendi bacaklarını ısırarak koparırlar. İnsan kapanda kalmayı seçer, acıya dayanır, tuzağı kuranı öldürerek türdeşlerine yönelik bir tehdidi ortadan kaldırmak için ölü taklidi yapar. Test uygulanırken elinizi bir kutunun içerisine koyarsınız. Bu kutunun içerisinde acı vardır. Öyle bir acı ki deriniz sanki yanıyor kül oluyor gibi dayanılmaz bir acı hissedersiniz. Testi geçmenin tek bir yolu vardır. Elinizi kutudan çekmemelisiniz. Bu teste bütün Bene Gesseritler gibi Paul de tâbi tutulmuştur.

‘’Elde etmenin de vakti vardır, yitirmenin de. Elde tutmanın da vakti vardır, bırakmanın da; sevginin de vakti vardır, nefretin de; savaşın da vakti vardır, barışın da.’’

Dune gezegeninde suyun ne kadar değerli olduğunu sizlere şu pasaj ile göstermek istiyorum. Bu kısım beni gerçekten en çok etkileyen ve tekrar tekrar okuduğum bir kısımdır. Paul ile Fremen Jamis ölüm dövüşü yaparlar ve Jamis kaybeder. Jamis’in cenaze töreninden;

Paul, ‘’Ben Jamis’in dostuydum,’’ diye fısıldadı.

Gözlerinin yandığını, ağlamaklı olduğunu hissediyordu…

Kendini zorlayarak sesini yükseltti. ‘’Jamis bana… İnsan… Öldürmenin… Bedeli olduğunu öğretti. Keşke Jamis’i daha yakından tanısaydım.’’

Önünü görmeden, el yordamıyla çemberdeki yerine geçip taş zemine çöktü.

Biri, ‘’Ağlıyor!’’ diye fısıldadı.

Çemberdekiler fısıldamaya başladı: ‘’Usûl ölüye su veriyor!’’

Paul ıslak yanaklarına dokunan parmakları hissetti; etrafındakilerin hayretle fısıldaştığını işitti.

Onların seslerini duyan Jessica bu deneyimin ne kadar derin olduğunu, burada gözyaşı dökmenin normalde ne büyük bir kabahat olduğunu fark etti. Bir söze odaklandı: ‘’Ölüye su veriyor.’’  Gözyaşları gölgeler dünyasına sunulan bir armağandı. Kutsal sayılacaklardı şüphesiz.

Jessica bu gezegende suyun ne kadar değerli olduğunu ilk defa böylesine derinden kavrıyordu. Ne su satıcıları, ne yerlilerin kuru tenleri, ne damıtıcı giysiler, ne de su disiplini kuralları bunu anlamasını sağlayabilmişti. Burada, diğer bütün maddelerden daha değerli bir madde vardı… Hayatın ta kendisi olan bu madde sembolizm ve ayinlerle sarmalanmıştı.

Su.

Kumsolucanı Süren Bir Fremen

Kitap çok fazla terminolojik terim içerdiği için kitabın arka kısmına sözlük eklenmiş ve kitap daha net anlaşılması için haritayla desteklenmiştir.

DUNE’DA YER ALAN VE SIKLIKLA KULLANILAN BAZI TERİMLER

Mentatlar: İnsan bilgisayarlar

Fremenler: Zensünni Gezginlerinin soyundan gelen, Arrakis çöllerinde yaşayan özgür kabileler.

Şeyh Hulud: Arrakis Kumsolucanı, ‘’Çölün Yaşlısı’’, ‘’Sonsuzluğun Yaşlı Babası’’ ve ‘’Çöl Dedesi’’ Yetişkin bir kumsolucanı devasa boyutlara ulaşabilir. Su onlar için zehirlidir ve hem cinsleri tarafından öldürülmezler.

Mehdi: Fremenlerin kendilerini cennete götüreceğine inandıkları kişi.

Melanj: ‘’Baharatlar baharatı’’ En çok yaşlandırmayı geciktirici özelliği ile tanınır. Bağımlılık yapar.

Naib: Düşmanın eline sağ geçmemeye yemin etmiş kişi. (Fremen liderinin bu yemini etmesi âdettendir.)

Rahibe Ana: Yüksek farkındalık düzeyine ulaşmış Bene Gesserit.

Sardaukarlar: İmparatorluk askerleri

Dune Kitap Serisi Okuma Sırası

DUNE: ÇÖL GEZEGENİ FİLMİ YORUMLARIM

Şimdi dilerseniz Dune: Çöl Gezegeni filminden bahsedelim. Film 2021 Ekim tarihinde Bilimkurgu/Macera türünde yayımlanmıştır. Filmin kadrosu çok kaliteli ve başarılı oyunculardan oluşmaktadır. Sinema severlerin yeni gözdesi olan filmin müziklerini Alman, film müziği bestecisi ve albüm yapımcısı Hans Florian Zimmer tarafından hazırlanmıştır. Müzikler filmin ruhunu çok iyi bir şekilde yansıtıyor ve sizin bu büyülü dünyanın içerisine daha da girmenizi sağlıyor. Kitabı da okumuş biri olarak sinemaya çok iyi bir şekilde uyarlandığını belirtmek isterim. İzleyin, izlettirin; okuyun, okutturun efenim.

Bu müzik de hediyem olsun… 🙂

Reklam

It’s a Wonderful Life (Şahane Hayat) Film Analizi

Posted on by mirrih

Yapımcılığını ve yönetmenliğini Frank Capra’nın üstlendiği bu filmin başrollerinde James Stewart ve Donna Reed’i görmekteyiz. It’s A Wonderful Life, 1946 yılında beyaz perdeye taşınmış olan ABD yapımı filmdir. Konusu itibariyle son derece dikkat çekici olan bu filmin türü fantastik dramadır. Aradan geçen 75 yıla rağmen izlenebilirliğinden hiçbir şey kaybetmeyen bu film; şahane kurgusu, oyuncuların muhteşem performansları ve özgün senaryosu ile biz izleyicilere pek çok yönden ışık tutmaktadır.

Şimdi bu filmin konusunu daha detaylı inceleyelim:

Film, dua ve yakarış sesleri ile başlar. O sesler bize George Bailey adında bir insanın yardıma ihtiyacı olduğunu söyler. Bunun üzerine melekler arasında şöyle bir diyalog geçer:

  • Dünya’dan biri yardımımızı istiyor.
  • Harika, hasta mı?
  • Daha kötü, umudunu yitirmiş.

Ardından George’un annesinin, çocuklarının ve kasaba halkının dualarını duyarız. O sırada Melekler ise George Bailey’e yardım etmesi için ikinci derece melek olan kanatsız Clarence’in gönderilmesine karar verir. Eğer Clarence, George’un intiharını engelleyebilirse kanatlarını kazanacaktır. Clarence’a George’u tanıtmak amacıyla hayatını izletirler. Biz de bu sayede George’un küçüklüğünden başlayarak hayatını seyretmeye başlarız. Kendisinin çocukluğundan beri herkesin yardımına koşan fedakâr biri olduğunu öğreniriz. Hatta kendisini tehlikeye atarak kardeşinin hayatını kurtarmış ve bu uğurda bir kulağının duyma işlevini kaybettiğini görürüz. Daha sonra George’un yetişkin halini izleriz. George âşık olur ve evlenir. George’un yetişkinliği, Amerika’daki büyük ekonomik buhranın yaşandığı yıllara tekabül eder. Kasabadaki her hane maddi manevi zorlukta olduğundan soluğu George’un babasının vefatından sonra devraldığı konut ve finans şirketinde alır. Buna rağmen George Bailey, bu krizi hasarsız atlatır ve kasabalıların neredeyse tamamını ev sahibi yapar. Tabii bu arada mimar olmayı, dünyayı gezmeyi, çok para kazanmayı yani hayallerini hep ertelemek zorunda kalır. Bir gün şirkete ait önemli bir para George’un amcasının dalgınlığı sonucu kötü niyetli bir banker olan Potter (Lionel Barrymore)’ın eline geçer. Banka müfettişlerinin yaptığı denetleme sonucu hesaplardaki açık ortaya çıkar ve tabii bunun anlamı iflas ve tutuklama demektir. İşin içinden bir türlü çıkamayan George Bailey, intiharın eşiğine gelir. Peki, onu bu umutsuzluktan kim kurtaracaktır? Tabii ki dünyaya George’u kurtarmak için gönderilen melek Clarence. Clarence, George Bailey’e küçük bir oyun oynar. George’a eğer dünyada hiç var olmamış olsaydı neler olacağını ve hayatın sevdiği insanlara neler getireceğini gösterir.

“Herkesin hayatı bir başkasının hayatını etkiler. O ortalarda olmadığından büyük bir boşluk olur.”

Cevap aslında hepimizin tahmin ettiği gibi tek kelime ile berbattır. Eşi, ailesi, arkadaşları ve kasaba halkı hiç de iyi olmayan bir yaşam sürmektedir. George Bailey bunları gördükçe haliyle üzülür ve hayatın anlamını kavrar. Daha sonra Clarence’in oyunu sona erer ve George evinde onu bekleyen sürprizden habersiz soluğu evinde alır.

Buradan sonrasını tabii ki anlatmayacağım. Umarım sonunu merak eder ve filmi izlersiniz. Ve umarım içiniz umutla dolar.

Sonuç olarak, film ne kadar fantastik drama türünde de olsa içinde birden fazla konuyu barındırmaktadır. Dönemin yaşayış tarzını, ülkenin içinde bulunduğu durumu filmden çıkarabilmekteyiz. Ayrıca yardım etmenin bizden hiçbir zaman hiçbir şey eksiltmeyeceğini ve en önemlisi de her ne durumda olursak olalım umut etmeyi bizlere çok güzel bir şekilde anlatmıştır.

Yazımı sonlandırırken sizinle filmden güzel bir alıntı paylaşmak istiyorum:

“Unutma ki, dostu olan hiç kimse kaybetmez!”

Beğeni ile okumanız dileğiyle…

Downsizing – Küçülen Hayatlara Eleştirel Bakış

Posted on by Sputnik

İnsan ırkı olarak dünyaya verdiğimiz zararın ne kadar büyük boyutta olduğunun farkında mıyız? Yaşadığımız gezegenin tek sahibiymişiz gibi davranıp, elimizde olan bütün kaynakları sonunu hiç düşünmeden tüketiyoruz. Bunu yaparken doğaya zarar vermekten de geri kalmıyoruz. Peki, eğer dünyaya verdiğimiz zararı en aza indirmek için inanılmaz bir fikir ortaya atılsa ve bu fikir insanların 12,7 santimetreye kadar küçültülmesini içerse ne yapardınız?

Evet, Downsizing filminin konusu; bilim insanlarının yıllarca üzerinde çalıştığı, insanları doğaya daha az zarar verecek hale getirmek için küçültme fikri, yapılan binlerce deney sonucunda nihayet gerçekleştiriliyor. Filmin ilk kısmında başarıyla sonuçlanan bir deneyle karşılaşıyoruz ve bundan sonra gelişen olaylar ise bu fikrin inanlara tanıtılması ve insanları küçülme fikrine ikna etme çabasını içeriyor.

Filmin konusundan kısaca bahsettiğimize göre şimdi de filme eleştirel bakalım. Kapladığımız alan ne kadar küçük olursa dünyaya verdiğimiz zarar da o kadar az olur. Downsizing filminde küçültülmeyi seçen insanların yedikleri yemeler kullandıkları enerji veya giydikleri kıyafetten, arabalarına aldıkları benzine kadar her şey o kadar az, küçük boyutta ki, böyle bir durumda normal insanken ellerinde bulunan paraları küçüldüklerinde on katından fazla bir miktara dönüşüyor. Bu ne demek ve nasıl sonuçlara sebep oluyor? Standart bir insan hayatı yaşarken kendinizi bir anda çok zengin bulabileceğiniz anlamına geliyor. Küçültüldükten sonra sizler için özel olarak tasarlanmış evlerde yaşıyor, minik bir su damlasıyla su ihtiyacınızı karşılıyor veya hiç çalışmanıza bile gerek kalmadan yaşayabiliyorsunuz. Çok çılgınca bir fikir öyle değil mi?

Elbette bu bahsettiklerimiz küçülmeyi seçen insanların yaşadıkları hayat ve olumlu tarafları, bir de işin diğer boyutu var. İnsanlar küçüldüklerinde doğal olarak her şey aynı seyrinde devam etmiyor. Örneğin güneş ışınları tenlerine asla temas etmemeli çünkü zarar görme ihtimali çok yüksek. Veya hayvanlar, bir karınca bile küçülen insanlar için büyük bir tehlike yaratabilir. Bu yüzden bu insanlar kendileri için yapılan özel kolonilerde yaşamak zorundadırlar. Downsizing’deki bir diğer olumsuz durum ise kapital sistemin burada da yer edinmiş olmasıdır. Bazı devletler suçluları veya kendilerine düşman olarak gördükleri kişileri cezalandırmak için küçültüyorlar. Bu insanlar elleri boş bir şekilde küçülen hayatların yaşadığı dünyaya gönderildiklerinde doğal olarak hayatta kalmak için her işi yapmak zorunda kalıyorlar. Görkemli evlerin, villaların arka mahallelerinde yaşam mücadelesi veren insanları görüyoruz. Bu insanlar kimi zaman bir temizlik görevlisi, bir şoför veya hayata tutunamayan bir evsiz olarak karşımıza çıkabiliyor.

Başrollerinde Cristoph Waltz, Matt Damon, Udo Kier gibi isimlerin bulunduğu 2017 yapımı olan bilim kurgu filmi olan Downsizing yaratıcı senaryosu ve önemli başrol oyuncuları ile karşınızda. Peki, sizce dünyaya daha az zarar vermek için hatta dünyayı kurtarmak için düşünülen ve yıllarca üzerinde çalışılıp nihayet gerçekleştirilen bu proje işe yaramış mıdır dersiniz?

Les Choristes-Koro Film Analizi

Posted on by mirrih

Yönetmenliğini Christophe Barratier’ın üstlendiği bu filmin, başrollerinde Gérard Jugnot, François Berléand ve Jacques Perrin’i görmekteyiz. Les Choristes 2004 yılında beyaz perdeye taşınmış Fransız yapımı bir filmdir. Konusu itibarıyla son derece dikkat çekici olan bu filmin türü müzikal dramadır. Aradan geçen uzun yıllara rağmen izlenebilirliğinden hiçbir şey kaybetmeyen bu film; şahane kurgusuyla, oyuncuların muhteşem performansları ve özgün senaryosu ile biz izleyenlere pek çok yönden ışık tutmaktadır.

Katı ve otoriter bir sistemin öğrenciler üzerinde olumlu bir etki yaratacağını mı düşünüyorsunuz?

Kesinlikle yanlış bilinmekte, çocukları şiddetle eğitmek veya bir şeyler öğretmek mümkün değildir. Çocukların ruh sağlığı ve akademik başarıları için sevgiye, şefkate, desteğe ve en önemlisi yeteneklerini keşfetmeye ihtiyaçları vardır. Ceza vermek, şiddet uygulamak çocukların üstünde caydırıcı bir etken olamaz tam tersi o davranışı daha sık gerçekleştirecektir. Tam da bu noktada öğretmenimiz Clement Mathieu’nun çocuklara nasıl davranılması gerektiğini gösteren eğitim anlayışını görüyoruz.

Gelin bu filmi biraz daha detaylı inceleyelim;

Film, II. Dünya Savaşı sonrası Fransa’da geçer. İşsiz bir müzik öğretmeni olan Clement Mathieu (Gérard Jugnot) yatılı erkek öğrencilerden oluşan bir okuldan teklif alır. Fond de l’Etang (Suyun Dibi) adı verilen okulda birbirinden çok farklı kişilik ve karakterlere sahip olan asi, hırçın, şiddete meyilli davranışlar sergileyen, çoğunlukla kimsesiz öğrenciler bulunmaktadır. Okulun müdürü olan Rachin (François Berléand) öğrencilere karşı çok sert ve katı davranmakta etki-tepki adını verdiği bir ceza yöntemi kullanmaktadır. Öğrencilere en küçük hatalarında bile ağır cezalar verir, hücreye kapatır ya da döver. Bu şekilde okulda disiplini sağlamaya çalışmaktadır. Bu gibi davranışların ve cezaların öğrenciler üzerinde bir işe yaramayacağını düşünen Clement Mathieu en iyi bildiği işi yani müziği kullanarak öğrencilere ulaşmaya çalışır. Onları şiddetle, cezayla değil de müzikle iyileştirmeye çalışır.

Peki, çocuklara hiç mi ceza verilmemelidir?

Aslında bunun cevabı verilecek cezanın türüne bağlıdır. Olumsuz ceza kadar olumlu cezalar da vardır. Bunu filmden bir örnekle açıklayalım; filmin daha en başında öğrencilerden biri okul görevlisinin gözüne zarar verir. Öğretmenimiz Clement Mathieu ise o öğrenciye okul görevlisinin işlerine yardım etme cezası verir. O çocuk okul görevlisi iyileşene kadar ona yardımcı olur. İşte burada cezanın nasıl olumlu hale çevrilebileceğini görüyoruz. Okul müdürü Rachin’e kalsa onu ya hücreye kapatır ya da döverdi. Fakat öğretmen Clement Mathieu öyle yapmadı. Verdiği cezanın sayesinde öğrencinin yaptığının ne kadar yanlış olduğunu ona göstermiştir.

Sonuç olarak,  film ne kadar müzikal drama türünde de olsa içinde birden fazla konuyu barındırmaktadır. Sert ve otoriter bir eğitim anlayışının çocuklar üzerinde hiçbir olumlu etkisinin olmadığını, ağır ceza ve şiddetle bir çocuğun yetiştirilemeyeceğini ve daha pek çok şeyi bizlere anlatan bu film, kesinlikle izlenmeye değer bir filmdir. Her çocuk içinde bir cevher barındırır, önemli olan çocuğun içindeki o cevheri ortaya çıkarabilmektir. Öğretmenimiz Clement Mathieu bunu bizlere çok güzel bir şekilde anlatmıştır.

Yazımı sonlandırırken filmden güzel bir alıntı paylaşmak istiyorum:

Asla, asla deme. Her zaman denenecek başka bir yol vardır.

Keyifli okumalar ve izlemeler.

Çatışmalar Üzerine Bir Taşra Sineması: Nuh Tepesi

Posted on by kopernickk

Sevgili okur, yazıya bu dinletiyle başlamanı öneririm.

Nuh Tepesi, Cenk Ertürk’ün yazıp yönettiği uzun metrajlı bol ödüllü ilk filmidir. 26. Altın koza Festivali’nde “en iyi film”, “en iyi yönetmen”, “en iyi görüntü yönetmeni” ödüllerini almaya hak kazanmıştır.  Filmde birçok çatışma derinlikleriyle çözümlenmiş, eksik kalan kısımlar da seyircinin iç dünyasına bırakılmıştır. Film, metaforlara, simgesel dünyaya, mitolojik ve dinsel unsurlara kucak açmış, ustaca yorumlanmıştır. Yapılan betimlemeler ve izleyenin tasvirleriyle güzel bir sinematografi ortaya çıkmıştır. İsterseniz sizi çok da meraklandırmadan filmin konusuna bir göz atalım. (Spoiler içerir!)

Nuh Tepesi temelinde baba-oğul çatışmasını konu alıyor. Altında yatan birçok çatışmaya da yer veriyor. Usta oyuncu Haluk Bilginer’in oynadığı İbrahim karakteri yıllar önce bir kadına duyduğu aşk yüzünden ailesini terk edip Paris’e gidiyor. Ali Atay’ın can verdiği Ömer karakteri ise babasının, annesini ve kendisini bırakıp uzaklara gitmesinin öfkesiyle kendi içinde bir varoluş kavgası yaşıyor. İbrahim yıllar sonra köyüne, çocukluğunun geçtiği topraklara dönme kararı veriyor. Altında yatan sebep ise ölünce çocukken diktiği zeytin ağacının altına gömülme vasiyeti. Yıllardır araları bozuk olan oğlu Ömer’den yardım istiyor ve Ömer ne kadar kızgın da olsa vicdanının sesini susturamadan babasına yardım ediyor.

Noah Land

Ayrıca filmde Rus edebiyatından da esinlenmeler var. Ömer’in Dostoyevski’den Budala’yı okuması İbrahim’in yakında öleceğini anımsatır. Ek olarak bu klasik eserde toplumsal bozukluk, ölüm psikolojisi, bilinçaltı, hayata bakış açısı, parçalanmış kişilik gibi kavramlar yer alır. Budala’ da geçen bir bölümü sizinle paylaşıp kitabın ne kadar isabetli kullanıldığını göstermek istiyorum.

‘’İşkence edilen bir adamı düşünün; her yanı yara bere içinde, bedeni acıyla kıvranıyor. Bütün bu bedensel acılar, onun ruhsal acı duymasını engeller. Yani sonuçta ölüm gelip her şeye nokta koyana dek yalnızca yaralarından berelerinden acı duyarsın. Oysa kim bilir, esas acı insana en acı veren yara bereden değil de az sonra öleceğini bilmekten kaynaklanan acıdır. Az sonra bir saat, on dakika, yarım dakika sonra, işte şimdi, şu anda ruh bedenden uçacak ve senin bir insan olarak varlığın sona erecek, et yığınına dönüşeceksin…’’

Dostoyevski, Budala

Hikâye başlangıçta bu formda ilerliyor. Ömer babasının isteğini yerine getirmek üzere köyün muhtarıyla konuşuyor. Aslında bakarsanız muhtarla ilk yüzleşme de kavgayla başlıyor. Meğer İbrahim’in küçükken diktiği tapulu zeytin ağacı Nuh peygamberin ağacı olmuş yıllar sonra. Adeta o ağacın bulunduğu çevre türbeye dönüştürülmüş. Köylülerse kutsallaştırdıkları bu ağaçtan gelir elde etmeye başlayınca Nuh ağacı bir miti kucaklayan simgeye bürünmüş. Ömer hem babasıyla hem de köylülerin yaşattığı dinamizmle bir çatışmanın daha içine düşüyor.  

Noah Land

Cenk Ertürk bu hususla sosyokültürel değişimin ve sömürülen din anlayışının altını çiziyor. Köylülerin sıradan bir zeytin ağacını kutsallaştırıp bir türbe haline getirmeleri ve bundan kişisel çıkar ve menfaat sağlamaları insanların duygularını ve inançlarını dolaylı yönden taciz etmektir. Maalesef ki bu örneğin birçok varyantını başka hallerde memleketimizde de görmekteyiz. Din hassasiyeti bu şekilde insanlardan çalınabilmekte ve istismar edilmektedir.

Ömer babasıyla olan çatışmasına bu sayede kısa bir ara verip Nuh ağacının babasına ait bir arazide bulunduğunu ispat etmek için gereken işlemleri zaman kaybetmeden yapmaya koyuluyor. Tapu kadastroda o döneme ait belgelerin bir sel baskını yüzünden kaybolduğu söylence Ömer bu işin peşini bırakmayacağını, adaletin er geç ortaya çıkacağını savunuyor.

Filmde çürümüş sistem eleştirisine böylelikle yer verilmiş, Anadolu’da arazi kavgaları, kişisel menfaatin çemberinde gerçekleşen yolsuzluk ve usulsüzlük olgusuyla örneklendirilmiştir. Bir zamanlar Anadolu’da yaşanan yolsuzluklar hâlâ gündemimizde bu dönemde de yerini korumaktadır.

Filmin asıl noktası baba-oğul çatışmasına dayanıyor demiştik. Babanın oğluyla hesaplaşmaları filmde en beğendiğim sahnelerden birisi oldu. İbrahim’e kızan Ömer yılların birikmişliğini savuruyor bir hışımla babasının yüzüne. Babası sessiz kalsa da sonraki sahnelerin birinde şunları söylüyor:

“Yetersizliğinin farkında olan bir adama kızamazsın ki, merhamet edebilirsin ancak.”

Nuh Tepesi

Yetersizliğinizin farkındaysanız ve kör düğümlerle bağlıysanız bu hisse zaten o zaman da ölmüş olmaz mısınız? Ömer de bunu görüyor belki babasında. O yüzden istese de istemese de babasının yanında duruyor. Filmin başlangıç sahnelerinden birinde arabanın ön koltuğunda oturan babasını yanında istemiyor ve kapıyı bir hamlede bozuyor. Filmin son sahnelerinde ise arka koltuktan babasının yanına hiçbir şeyi önemseden ön koltuğa geçiyor. Yüzündeki tebessümü de görecek olursak babasıyla içinde verdiği savaşın bayrakları böylece yarıya iniyor diyebiliriz.

Filmde Hande Doğandemir’i Elif karakteriyle Ömer’in eşi olarak görüyoruz. Elif Arapça ’da sonsuzluk anlamına gelir. Her şeyin başı ve sonudur. Filmde ilk sahne Elif’in sınıfta dışarıyı kederle seyretmesiyle başlar. Ömer’in ‘’benim babam öldü’’ diyerek telefona sarıldığı son sahnede ise yine Elif karşımıza çıkar. Bir bakıma Ömer karakterinin kendiyle hesaplaşmasında eski eşi Elif’in büyük bir payı vardır. Başlangıcın ve sonun arasındaki köprü görevini üstlenir. Aralarındaki hesaplaşmalar da filmin en vurucu kısımlarındandır.

Noah Land

Film genel hatlarıyla güzel bir kurguya ev sahipliği yapmış. Bazı sahnelerde NBC esintisini görür gibi olsak da genç bir yönetmenin ilk uzun metrajlı filmi olduğunu hatırlayıp göreceli olarak başarılı bir yapıt olduğunu savunabiliriz. Birçok çatışmaya yer verilmesi de filmde etkili bir unsur olmuş. Çoğu yerde ben de içimde verdiğim kavga ve çatışmaları sorguladım. Siz de belki kendinizle yüzleşir, içinizdeki çatışmalara kulak veririsiniz. Mutlaka izlenecekler listenize eklemenizi öneriyorum. Filmde geçen bir alıntıyla yazımı sonlandıryorum. Cevabını vermek size kalmış.

Keyifli seyirler. Filmlerle kalın…

Noah Land

Neden sevmek ya da nefret etmek zorundayız ki? Neden bu iki aşırı uca mecburuz? Arada bir yerde durmak o kadar mı zor?

Nuh Tepesi

“Zoraki Kral” Film İncelemesi

Posted on by Firak Şinasi

20. YY’ın ikinci çeyreğini betimleyen film (VI. George) unvanıyla bilinen Albert Frederick Arthur George’un hayatını konu alıyor. Film içerisinde krallıktan yıbıllık, nınıklık ve genzeklik olarak adlandırabileceğimiz konuşma kusurlarından dolayı kaçan bir veliaht ile karşılaşıyoruz. Belirli öneriler neticesiyle birbirinden farklı doktorlar ile tanışsa da derdine derman olacak bir doktor çıkmıyor. Fakat eşinin çaresizce arayışının içerisinde tesadüfen karşılaşacağı o adam (Lionel Logue), veliahtın dermanı olacaktır. Lakin soylu bir monarşi üyesi olan bu veliaht, onu bir dostu olarak görmez. Tabii ki dostluklarının başlayacağı ilk yıllarda…

Veliaht geçmişteki yaşadıklarından ve ağabeysinin gölgesi altında kalmasından dolayı konuşma kusurlarına sahip olarak yaşar. Başta da belirttiğim gibi bu yüzden krallıktan kaçmaktadır. Hatta eşi bile Albert Frederick Arthur George’la konuşma kusurlarından dolayı kral olmayacağı için evlenmiştir. Öncesinde de veliahtın iki evlenme teklifini reddetmiştir.

Karakterimiz başlarda sadece mevkisi gereği konuşmasını düzeltmek istese de sonraki yıllarda yani zoraki kral olacağı dönemlerde bu emeklerinin faydasını misliyle görecektir. Hem dostu hem de konuşma kusurlarını düzelteceği hocası olan Lionel’den çokça yardım alacak ve kendi çabalarıyla birlikte bu konuşma kusurlarından kurtularak halkın simgesi olan bir kral olacaktır. Filmde konuşma konusunda bir yükselişe hatta inanılmaz bir becerinin gelişimine tanık olmaktayız.

Hayatın her yerinde her halinde tanık olduğumuz emeklerin neticesinde sağlanan başarıyı tekrar görüyoruz. Şaşırtıcı ve bazen de çözümleyici yöntemleri olan bir dâhinin rehberliğinde bu yöntemler uygulanıyor ve öz saygı kazanımıyla birlikte başarı açığa çıkıyor. Birkaçına değinecek olursak tekerlemeler, nefes egzersizleri, diyafram gelişimi için uygulanan hareketler ve kişiliği kazanmak için yapılan çılgınlıkları örnek gösterebiliriz.

Film içerisinde hitabetin öneminin vurgulanmasıyla birlikte konuşma eğitimine verilecek önemin vurgusu da yapılmakta. Kısaca kendi öz eleştirim olarak şunları söylemek isterim: Film her düzeyde herkesin izleyebileceği bir forma sahip. Lakin konuşma eğitimi alan kişilerin daha çok zevk alabileceği bir seviyede ilerliyor. Ayrıca o dönemi araştıran bir kişinin de izlemesi gereken bir film. Konuşma eğitimi içerisinde alınan bilgiler filmle beraber pekişeceği ve ilişkiler kurduracağı için eğitim açısından da kullanılabilir yeterliliğe sahip. Ben bir öğretmen adayı olarak filmi sıkılmadan ve zevk alarak izledim. Hem benimle aynı eğitimi alan öğretmen adaylarına hem de farklı eğitim kademelerindeki öğrencilere ve eğitmenlere önereceğim eğitici filmler arasında yerini aldı. Fazla uzatıp tadını kaçırmadan da şunu ekleyeyim, anlattıklarımın devamı ve fazlası filmde mevcuttur. İyi seyirler…

Fahrenheit 451 Roman / Film İncelemesi

Posted on by Sputnik

Şimdiye kadar birçok distopik eseri inceledik, filmler değerlendirdik.  Tam bir distopik bilimkurgu filmi olan Fahrenheit 451’i es geçmek olmaz. Öncelikle kitabın isminden başlayalım. Bir sıcaklık birimi olarak kullanılan terim, kâğıtların yanarak tutuştukları sıcaklık derecesinden esinlenilerek bulunmuştur. Kitap 1953 yılında çıkmıştır. Yazarı Ray Bradbury’dir. Kitabın dili sade, açık ve anlaşılırdır. Akıcı bir şekilde okunabilir.

1950’li yıllar yani kitabın çıktığı dönem soğuk savaş yıllarıdır. Kaosla geçen seneler, Amerika ve Sovyet Rusya arasında kıyasıya mücadelenin olduğu dönemlerdir. Bu yıllarda radyo ve televizyon evlere girmeye başladı. Bunun sonucunda da insanlar artık zamanlarının büyük çoğunluğunu televizyon başında geçirmeye başladılar. Yazar Bradbury bu yıllarda insanların zamanlarını bu şekilde geçirmelerinden etkilenir ve insanların bu şekilde televizyon seyretmeye devam etmeleri durumunda ileride ellerine kitap dahi almayacaklarını söyler. Bu olay sonucunda da Fahrenheit 451 romanını ortaya çıkar.

‘’Yakmak bir zevkti.’’

Kitabın dayandığı temel düşünce yakmanın bir zevk olduğu ve cehaletin mutluluk olduğudur. Felsefede geçmişten günümüze birçok filozof mutluluğun farklı tanımlarını yapmıştır. Örneğin; Nietzsche’ye göre mutluluk anlıktır yani geçicidir. Buddha’ya göre ise mutluluk yolun kendisidir. Mutluluğu aramak insanoğlunun yüzyıllardır peşinde olduğu bir şeydir. Fahrenheit 451’e göre ise mutluluk cahilliktir.

Kitapta geçen dünya geleceğin Amerika’sıdır. Olaylar günümüzden farklı, ileri bir teknolojide geçmektedir. Bu dünyada yaşayan insanlar evlerin içerisinde bulunan kameralar ile yedi yirmi dört izleniyorlar. Bir bakıma televizyonun içindelermiş gibi gözetleniyorlar. Bu dünyada tek amaç insanların mutluluğudur. Kitaplar gerçekleri anlatır ve bizlerin duymak, bilmek istemeyeceği olayları görmemize sebep olurlar. Bu yüzden kitaplar gereksizdirler ve insanları mutsuzluğa sürüklemektedirler.

Bizim dünyamızdaki itfaiyecilerin temel görevi yangın çıkması durumunda yangına müdahale ederek yangını söndürmektir. Ancak Fahrenheit 451 romanında itfaiyecilerin görevi kitapları yakmak, yok etmektir. Herhangi bir evde kitap bulunduğu ihbarı gelmesi durumunda hemen alev silahlarını alarak olay yerine giderler, evi kitaplardan arındırırlar ve kitapları orada yakarlar.

Kitabımızın başkarakteri küçükken babasını kaybetmiştir. Kendisi de bir itfaiyecidir. Her gün kitap bulunan evlerin tespit edilip ihbar edilmesiyle olay yerine giderler, kitapları yakarlar ve mutlu bir şekilde evlerine dönerler. Bir gün başkarakterimiz Guy Montag’a on yedi yaşındaki Clarisse hayatını değiştirecek bir soru sorar. Mutlu musun? Montag bu soru karşısında durur ve düşünür. Hiçbir şey hissetmez. Her şeye sahiptir. Mesleği, evi, itibarı her şeyi vardır ancak neden hâlâ mutlu değildir? Hayatı sorgulamaya başlar. Her gün yakmaya gittiği kitapların içerisinde ne vardır? Kitapları bu kadar tehlikeli kılan özellik nedir? İnsanlar arasında klasik bir düşünce vardır. ‘’Yasak olan caziptir.’’ Başkarakterimiz Montag’da bu duruma düşer. Bir gün yine kitap ihbarı aldıkları eve giderler ve evde bulunan yaşlı kadın kitapları için yanmayı göze alır. İşte bu noktadan sonra Montag için her şey değişmeye başlar. Daha fazla düşünmeye, sorgulamaya başlar. Kitaplar uğruna yanılacak şeyler midir?

Kitaptaki totaliter rejimin temel amacı insanları mutlu etmektir. Baskı, gözetlenme, uyku hapları, herkesin birbirinden soyutlandığı bir dünya bunların hepsi insanların iyiliği içindir. Düşünen insan mutsuzdur. Bu yüzden insanları düşünmeye, sorgulamaya iten her şey yok edilmelidir düşüncesine sahiptirler.

‘’Kitapları yakabilirsiniz, fikirleri asla’’ İnsan düşünen bir varlıktır. Hayatımız sorgulama üzerine kuruludur. Bilgini güç olduğu ve buna sahip olan insanların toplumları çok kolay bir şeklide manipüle etmeleri, bilgiyi güç olarak kullanan insanlardan neden bu kadar çok korkulduğunun açık bir göstergesidir. Distopik bilimkurgu romanı Fahrenheit 451 bizlere farklı bir pencereden bakma imkânı sağlıyor.

Fahrenheit 451 Filmi / 2018

Fahrenheit 451 daha önceden 1966 yılında ‘’Değişen Dünyanın İnsanları’’ ismiyle de filme uyarlanmıştır. Bu kısımda 2018 yılında tekrardan uyarlanan filmini kısaca inceleyeceğiz. Bilim kurgu/dram türündeki film kitaptan bazı noktalarıyla ayrılıyor. Örneğin kitapta yer alan bazı karakterlerin filmde yer almaması gibi. Filmin günümüze yakın bir tarihte çekilmiş olması kitaptaki anlatılan teknolojiye daha fazla benzetilmiştir. Özellikle siyah tonunun ağırlığı bizleri korku, şüpheye ve tedirginliğe düşürmeye yetiyor. Fahrenheit 451 kitabını okuduktan sonra mutlaka filmini de izlemenizi öneririm.

Keyifli okumalar, keyifli seyirler…

Jane Eyre

Posted on by mirrih

Jane Eyre, Charlotte Bronte tarafından 1847 yılında yazılmış Victoria döneminin yansımalarını çok net bir şekilde görebildiğimiz, olay örgüsünün ilmek ilmek işlendiği muhteşem bir başyapıt. Ataerkil zihniyetin hâkim olduğu bir dönemde kadınların ismini duyurması pek de hoş karşılanmadığı için Bronte bu eseri “Currer Bell” adıyla yayımlamıştır. Romantizm ve feminizm akımlarının etkisiyle kaleme alınan eser sosyal statü farkları, toplumsal ve dini baskıların kadını sindirmeye çalıştığı, aşk gibi konuları kapsamaktadır.

Ayrıca eser pek çok kez beyaz perdeye de uyarlanmıştır. Beni en çok etkileyen uyarlama, 2011 yapımı olan başrollerini Mia Wasikowska (Jane Eyre) ve Michael Fassbender’ın (Bay Rochester) paylaştığı Jane Eyre. Tabii film uyarlaması olan her eser gibi bu eserin de öncelikle okunması gerektiğini daha sonrasın da filmin izlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü romanı okurken zihnimizde betimlenen her sahnenin filmle bire bir aynı olduğunu gördüğümüzde o eser daha unutulmaz ve daha keyifli oluyor.

Eseri detaylı incelemek gerekirse;

Yazar da roman kahramanı Jane Eyre gibi zor bir çocukluk geçirmiş, trajik olaylar yaşamış ve hayatı mücadele ile geçmiştir. Yani buradan eserin yazarın hayatından izler taşıdığını söyleyebiliriz. Ayrıca yazar, Jane Eyre üzerinden biz okurlarına mesaj vermekte güçlü kadın betimlemesiyle bize ışık tutmaktadır.

Karakterlere bakacak olursak;

Jane Eyre, yetiştiği çevre itibariyle isyankâr, mücadeleci, boyun eğmeyen bir kişiliğe sahip. Yazarın güçlü kadın örneği olarak bizlere sunduğu Jane Eyre’i romanı okuduğunuzda daha iyi anlayacağınızı düşünüyorum. Acılarla büyümüş bir çocuk ve ayakta kalmaya çalışan bir kadın olan Jane Eyre Thornfield Konağı’nda küçük Fransız bir kız çocuğu olan Adele’e mürebbiyelik yaparak geçimini sağlar. Ve zamanla Bay Rochester’a âşık olur.

Bir diğer ana karakterimiz olan Bay Rochester ise herkesin ondan çekindiği soğuk, kaba biri olarak tanınır. Jane Eyre’in mürebbiyelik yaptığı konağın sahibidir ve Adele de onun evlatlık kızıdır. Aralarında hem yaş hem de sosyal statü bakımından fark olmasına rağmen Jane Eyre‘e âşık olur ve daha fazla dayanamayarak aşkını itiraf eder.

Diğer karakterlerimiz; Bayan Reed, Bay Brocklehurst, Maria Temple, Alice Fairfax, Adele Varens, Grace Poole, Bertha Mason, Richard Mason, Blanche Ingram, St. John Rivers, Mary ve Diana Rivers, Bay Brigg… Bu sıraladığım isimler kadar daha birkaç tane karakter var fakat kilit karakterlerin çoğu bu isimler diyebilirim.

SPOİLER!

Özellikle Bay Brigg ve Richard Mason tam Jane Eyre ve Bay Rochester evlenmek üzereyken gelmiş ve nikâhı engellemiştir çünkü Bay Rochester aslında Bertha Mason ile evlidir fakat karısı akıl hastası olduğunu için onu konakta bir odaya kapatmıştır. Bu durumu öğrenen Jane Eyre hemen konağı terk eder fakat birkaç sene sonra daha fazla dayanamayarak Bay Rochester’ı merak eder ve geri döner fakat konağın yandığını öğrenir ve bu yangında Bay Rochester’ın karısı vefat etmiş kendisi de bir elini ve görme yetisini kaybetmiştir o yüzden kendini Ferndean Çiftliği’ne kapatmıştır. Bu yaşananları öğrenen Jane hemen Bay Rochester’ın yanına gider, Bay Rochester ona tekrar evlilik teklifi eder ve evlenirler. Yani tam anlamıyla yıllar sonra gelen mutluluk…

Aslında romanı en başından özetlemek gerekir fakat roman oldukça hacimli ve olay örgüsü de bir o kadar sık ve bütün olaylar da birbiriyle bağlantılı. O sebeple bir özet geçemedim romanı okur, filmi de izlerseniz aklınızda kalan bütün sorular eminim bir cevap bulacaktır.

Romandan güzel bir alıntı ile yazımı sonlandırıyorum:

İnsan yaradılışı kusurludur. En parlak yıldızların bile üzerinde lekeler vardır. Yıldızların parlaklığını görmezler de ancak ufak tefek lekeleri seçerler.

Keyifli okumalar dilerim…

13. Kat Film Analizi – The Thirteenth Floor

Posted on by Sputnik

1999 yapımı bilim kurgu filmi olan 13. Kat’ın o dönemde günümüz teknolojisinden bir hayli geride olunmasına rağmen müthiş bir hayal gücü ile ortaya koyulan bir filmdir. Varoluş, gerçek dışı dünyalar ve teknolojinin birleştiği bir film olma özelliğini taşımaktadır. Günümüzden yaklaşık yirmi iki yıl önce çekilen bu filmin kendisini hâlâ izletmesi gerçekten başarılı bir yapıt olduğunun göstergesidir. Nitekim 1999 yılı dünya sineması için çok başarılı bir yıldır. Çok kaliteli filmler bu yılda çekilmiştir. Ayrıca film Daniel Galouye’un Simulacron-3 adlı romanından uyarlatılmıştır.          

Kısaca filmin konusundan bahsedecek olursak Douglas’ın ve Fuller’in ortakları olduğu teknoloji şirketi yeni bir teknolojik alet üzerinde çalışmaktadırlar. Yaklaşık altı yıldır üzerinde çalıştıkları bu alet zamanlar arası geçiş yapabilen bir simülasyondur. Bu alet kullanıcısını olayların geçtiği 1999 yılından 1937 yılının Los Angeles’ine götürebilmektedir.

Filmin ilk sahnesinde dönem filmini andıran bir görüntü ile karşılaşıyoruz. Filmde kullanılan görsellik etkileyicidir. Filmin ilk perdesinde henüz anlamlandıramadığımız olaylarla karşılaşıyoruz. Ortada bir bilinmezlik var ancak bunun ne olduğunu tam olarak anlamlandıramıyoruz. Sonraki sahnelerde başkarakterimiz Douglas’ın iş ortaklarından Hannon Fuller’in öldürülmesi onu çok sarsıyor. Fuller’in ölmeden hemen önce Douglas’ı araması ancak Douglas’ın bunu hatırlamaması ve zihninde boşluklar olması işlerin daha da karmaşık bir hal almasına sebep oluyor. Douglas’ın evinde kanlı bir gömlek bulması olayların seyrini değiştiriyor. Douglas kendi masumiyetinden şüphe duymaya başlıyor ve baş şüpheli haline geliyor. Douglas ne olup bittiğini anlamaya çalışırken kendisini Fuller’in kızı olarak tanıtan bir kadın çıkageliyor. Tuhaf olan Douglas’ın, Fuller’in bir kızı olduğundan haberinin bile olmamasıdır. Daha ilk konuşmalarından birbirinden etkilenen Jane ve Douglas sanki daha önceden birbirlerini tanıyorlarmış hissine kapılıyorlar. Bir nevi dejavu yaşıyorlar. Ne olaylar döndüğünü anlamak için kendini 1937 sanal yılına gönderen Douglas bunu ilk kez deneyecektir. Burada zamansal bir geçiş oluyor ancak geçen kişinin bedeni gitmiyor. Her kullanıcının bir taşıyıcısı vardır. Kişi zihnini taşıyıcısına aktarır. Taşıyıcısının bedenini kullanır. Fuller’den bir mesaj bir not arayan Douglas’ın işi zordur. Dougles asla yüzleşmek istemeyeceği bir gerçekle karşılaşacaktır.

Filmin tamamı gerçek mekânlarda çekilmiştir. Düşük bir bütçe ile çekilen 13.Kat filminde gerçek mekânların kullanılması sayesinde çok iyi sahneler çekilmiştir. Filmde sıklıkla karşılaştığımız asansör sahneleri ve 13.kat bazı batıl inanışlarda uğursuz sayı olarak bilinir. Gerilim, gizem, romantizm temalarını içinde barındırmıştır. Filmde yapılan zaman geçişleri yaşadıkları yıldan geçmişe 1937 yılına geri dönmeleri olayların seyrini değiştirdiği gibi izleyiciyi filmden koparmadan o heyecanın içerisinde tutmayı başarmıştır.

1937 yılını incelediğimizde hep bir balo, davet, eğlence anlayışı olduğunu görüyoruz. Aslına bakarsak bu bizlere simülasyonların kendi içlerinde eğlendiklerini gösteriyor. Simülasyon dediğimiz şey elektrik kablolarından ibarettir. Orada bulunan insanlar, hayvanlar evler hepsi yapaydır. Gerçekte hiçbiri yoktur.

‘’Düşünüyorum öyleyse varım.”

Duyularımız bazen bizi aldatabildiğine göre hiçbir şey göründüğü gibi değildir. Filmde Descartes’ın uğursuz şeytan adı verilen mantık silsilesinden yola çıkılıyor. Gerçeklik bir simülasyondur. Bu simülasyon ve bu simülasyonda yaşayanlar bunu bilmiyor.Özgür irade. Yaptığımız seçimleri kendimiz bilinçli, özgür bir iradeyle mi seçiyoruz, yoksa önceden belirlenmiş seçimleri yaşayıp gidiyor muyuz? (Barış Özcan)

‘’Cahillik mutluluktur derler. Hayatımda ilk defa bu söze katılıyorum.’’ Filmde geçen bu söz filmi çok anlamlı kılıyor. Hiçbir şeyden haberin olmadan yaşamını sürdürmek varken gerçeklerle yüzleşiyorsun ve bütün hayatın alt üst oluyor. Bütün hayatın yalanlan ibaret aslında sen yoksun. Filmi izlerken kendime böyle bir yapay dünyada yaşıyor olsaydım her şeyden haberden olmak ister miydim diye sordum. Sanırım ben cahil olmayı seçerdim. Peki sen?

Gurur ve Ön Yargı (Aşk ve Gurur) Kitap ve Film Üzerine

Posted on by mirrih

Gurur ve Ön Yargı 1796–1797 yılları arasında Jane Austen (1775–1817) tarafından yazılmış, ilk kez 1813’te yayımlanmıştır. Yazarımızın romanı kaleme aldığı seneye dikkat edersek oldukça genç bir yaşta mükemmel bir eser ortaya çıkardığını söyleyebiliriz. Tabii o dönemin İngiltere’sinde bir kadının roman kaleme alması pek de alışıldık bir durum değil bu yüzden ilk baskıda yazar, adının yerine “A Lady” ismini kullanmıştır.  Eser o zamanlar hak ettiği değeri göremese de zamanla gereken önemi ve değeri kazanmıştır. Eserin konusunu sadece bir aşk hikâyesi olarak nitelendirmek yanlış olsa gerek çünkü aynı zamanda dönemin getirdiği dayatmaları da konu edinen bir toplum eleştirisidir.

Romanın beyaz perdeye de uyarlanmış birkaç tane versiyonu var fakat bana kalırsa en güzeli 2005 yapımı olan başrollerini Keira Knightley (Elizabeth Bennet) ve Matthew Macfadyen (Fitzwilliam Darcy) paylaştığı Gurur ve Ön Yargı. Tabii ilk olarak romanı okumanın gerektiğini düşünüyorum çünkü her sahnenin gözünüzün önünde canlanması, adım adım ilerlemek romanı ve filmi daha zevkli hale getiriyor. Kitap bitip filmi izlemeye koyulduğunuz zaman gözünüzdeki bütün betimlemeler tek tek yerine oturuyor ve bir kere daha hayran kalıyorsunuz.

Karakterlere göz atmadan önce kısaca bilgi verelim; bütün karakterler tam tahmin ettiğim gibiydi o yüzden filmi izlerken hemen benimsedim yani pek yabancılık çekmedim. Tabii öncelikle kitabı iyi sindirmek gerekiyor. Ayrıca filmdeki birçok diyalog romanda geçen diyaloglarla aynı bu da filmi daha hoş bir hale getiriyor. Gelelim karakterlerimize;

Elizabeth, Bennet ailesinin ikinci kızıdır, ablası Jane kadar güzel değildir ama son derece zekidir ve romanda ön yargıyı temsil eder. Mr. Darcy hakkındaki yargıları zamanla bir bir boşa çıkacaktır ve aslında ona ne kadar haksızlık ettiğini anlayacaktır. Mr. Darcy ise oldukça zengin ve yakışıklıdır aslında Elizabeth’e âşıktır fakat Bennet ailesi kendisine göre alt sınıftan olduğu için gurur yapar ve aşkını gizler tabii bir müddet. İşte burada Mr. Darcy’nin itirafı filmde mükemmel yansıtılmış diyebiliriz.

Diğer karakterlere bakacak olursak Mr. ve Mrs. Bennet karakterleriyle son derece uyum içindeydiler, Jane ise eşsiz güzelliğiyle kitabın anlattığı karakterle birebir uyuşuyordu. Diğer karakterlere nazaran biraz daha geri planda kalan Lydia, Kitty, Mary, Mr. Wickham, Mr. Bingley, Mr. Collins karakterleri de kitaptaki betimlemeyle örtüşüyordu.

Bundan sonrası spoiler!

Kitabın çözülme noktasına bakalım;

Wickham ve Elizabeth arasında geçen konuşmalarda Wickham Darcy’e karşı Elizabeth’i hep doldurdu. Elizabeth de Darcy’e karşı kurduğu ön yargıları ancak gerçekleri öğrendikten sonra kırabildi haliyle. Böylece sadece Elizabeth değil biz okurlar da ta kitabın başından beri Darcy’e duyduğumuz ön yargılardan sıyrılıyoruz. Elizabeth gerçeği öğrendiği zaman Darcy’i ve Wickham’ı ne kadar yanlış değerlendirdiğini anlıyor ve Darcy’e karşı olan tutumu değişiyor.

İşte romanın kilit noktası tam da burası o noktaya kadar biz de Darcy hakkında iyi şeyler düşünmedik. Peki, o kilit nasıl açılıyor? Şöyle oluyor ki Darcy Elizabeth’in kendisini bu kadar kötü biri olarak görmesine daha fazla dayanamamış olsa gerek Elizabeth’e uzunca bir mektup bırakıyor. Elizabeth mektubu okuyup gerçekleri öğrenince hisleri arasında adeta bir perde kalkıyor. Aslında kendisinin de Darcy’i sevdiğini, gururu ve ön yargıları yüzünden bu hissini bastırdığını anlıyor.

Son olarak, gururun ve ön yargının insanları aslında ne kadar yanlış değerlendirebileceğimize, gerçeğin çoğu zaman pek çok farklı şekilde olabileceğine şahit olduk. Basit bir aşk romanından ziyade pek çok farklı yönü olan bu romanı önce okumanızı daha sonra izlemenizi tavsiye ederim. Ve güzel bir alıntıyla da yazımızı sonlandıralım:

“Onun gururunu ben de kolaylıkla hoş görebilirdim. Benim gururuma dokunmamış olsaydı.”

Keyifli okumalar dilerim. Sevgiler…

Pixar’dan Yepyeni Bir Film: Soul

Posted on by mevzubahiss

Soul, Pixar Animation Studios tarafından üretilen ve Walt Disney Pictures tarafından 25 Aralık 2020 tarihinde Disney + da gösterime giren bir komedi-dram filmi. Filmin yönetmeni ise Pete Docter.

 “Dinsel gelenekleri ve kültürel gelenekleri temsil eden bir sürü insanla konuştuk ve ruhun ne olduğunu sorduk. Hepsi “buğulu”, “ruhani” ve fiziksel olmayan bir şey olduğunu söylediler. Bunu nasıl yapabileceğimizi düşündük. Büyük bir meydan okumaydı. Ama şunu söylemeliyim ki ekip gerçekten bu kelimelerin yansıması olan ama aynı zamanda tanıdık olan şeyleri bir araya getirdi” (Pete Docter)

! Okuyucular için spoiler içerebilir.

Filmimizin kahramanı New York’ta bir müzik öğretmeni olan Joe Gardner’dır. Joe’nun en büyük hayali bir caz grubunda caz piyanisti olmaktır. Ve bir gün şans kapısını çalar. Joe, eski bir öğrencisi tarafından şehrin en popüler caz grubuna davet edilir. Fakat şans o ki, sahneye çıkacağı gün bir kanalizasyon çukuruna düşer ve hayatını kaybeder. Ve bütün olaylar bundan sonra gerçekleşir. Joe, kendini o andan itibaren ‘öbür dünya’ da bulur. Bedeni de dünyada kalmıştır; artık sadece Joe’dur, bir ruh silüetine bürünmüştür. Ne olduğunu anlayınca itiraz eder, bugün ölmemesi gerektiğini söyler. Ve panik içerisinde, oradan kurtulma amacıyla derin ve siyah bir boşluğa düşer.


Joe’nun düştüğü o yer ‘önceki dünya’dır. Henüz sadece ruhlarımızın var olduğu, dünyaya gelmeden önce kim olduğumuzu, neyi sevdiğimizi, tercihlerimizin ne olacağını bilmediğimiz o yer… Oradaki ruhlar ancak ‘kıvılcım’larını keşfettikleri takdirde dünyaya geliş iznini kazanabilmektedir.


Joe, orada 22 adında bir ruhla tanışır ve o, kıvılcımını henüz keşfedememiştir. 22, Joe’ya dünyaya gelmek istemediğini açıklar. Joe’da bunu fırsat bilir ve 22’nin kıvılcımını keşfetmesinde yardımcı olmaya çalışır çünkü aralarında bir anlaşma yapmışlardır: 22’nin sahip olacağı dünya iznini Joe kullanacaktır.

Filmin özetini burada kesmemin nedeni herkesin farklı mesajlar çıkarabileceği bir film olması. Sadece meraklılarına şunu söyleyebilirim: 22, kıvılcımını dünyada keşfetti ve Joe’da ikinci bir şansı kazandı. Belki de hak etti demeliyim. Ve artık en büyük hayali bir caz piyanisti olmak değil. Onun için önünde yaşanması gereken yeni bir hayat var.

Araştırma şirketleri, filmin yayınlandığı andan itibaren Disney +’a abone olanların sayısının arttığını söylüyor. Ayrıca film The Guardian’ın yayımlamış olduğu “2020’nin En İyi 50 Filmi” listesi içinde ikinci sırada yer alıyor. Bence film hak ettiği bir sırada yer almış. Mutlaka izleyin derim…

Bir balık hakkında şu hikâyeyi duydum: Kendisinden büyük balıkların yanına yüzer ve şöyle der: “Okyanus dedikleri şeyi bulmaya çalışıyorum.”

“Okyanus mu?” diye sorar büyük balık. “Zaten onun içindesin.”

“Burası mı?” diye sorar küçük balık. “Burası su. Ben okyanus istiyorum.”

Hangi Hayvana Dönüşmek İsterdin? – The Lobster

Posted on by Sputnik

Nasıl bir toplum içinde yaşıyoruz dersiniz? Kuralların, yasaların, yasakların veya kendi içimizde kendimize koyduğumuz sınırların içinde bulunuyoruz. Kurallar ve yasalar bir toplum için elbette gerekli olan durumlardır. Evlenmek çok zaruri bir ihtiyaç değildir ancak kırk belki elli yaşına gelmiş ve evli olmayan bir insanla karşılaştığımızda ona üzülüyoruz. Yorgos Lanthimos’un distopik filmi The Lobster’ın konusu bize çok farklı gelmiş olsa bile alt metinde aslında filmde gördüğümüz bu dünyanın farklı bir boyutunu bizler de yaşıyoruz. Distopik bir kara komedi filmi olan The Lobster’ gelin birlikte inceleyelim.

Toplum içerisinde bekâr dolaşmak veya bekâr olmak yasaktır. Şehir hayatı içinde evlenme yaşına gelmiş tüm insanlar şehrin dışında bulunan bir otele gönderiliyor. Bu otelde bulundukları kırk beş gün içinde kendilerine evlenecek bir eş bulmaları gerekiyor. Eğer bu süre içerisinde kendilerine bir eş bulamazlarsa istedikleri bir hayvana dönüştürüyorlar. Bu kırk beş günlük süreyi uzatmanın bir yolu var. Avlanmak. Bekâr olup bu düzeni kabul etmeyen yalnız insanlar kaçak bir şekilde ormanda yaşıyorlar. Eğer bu insanlardan birini avlarlarsa sürelerine her av için artı bir gün ekleniyor.

Filmde aslında üç hayat var; düzene karşı çıkıp ormanda yaşanlar, otelde yaşayıp kendilerine eş arayan insanlar ve şehir hayatı içinde yaşayan evli çiftler. Başkarakterimiz David eşi onu terk ettikten sonra otele yerleştiriliyor. Kırk beş gün içerisinde de kendine bir eş bulması isteniyor. Eğer bu süre içerisinde kendine bir eş bulamazsa denizi sevdiği için ve zeki hayvanlar olarak gördüğü için ıstakoza dönüştürülmeyi istiyor. Ancak kendine uygun eş bulmak öyle kolay değil. Her insanın belirleyici bir özelliği var. Örneğin; mavi gözlüysen seçeceğin kişi de mavi gözlü olmalı, sebepsiz yere burnun kanıyorsa eş olarak seçtiğin kişinin de sebepsiz yere burnu kanamalı, topallıyorsan eşin de topallamalı veya duygusuz bir insansan eş olarak seçeceğin kişi de duygusuz olmalı vs. Bunun sebebi de farklılıkların bizi birbirimizden uzaklaştırdığı düşüncesidir. Otelde tek başına bir şey yapmak yasaktır. Yemek yenilecekse toplu bir halde salonda yenilir. Avlanmaya toplu bir şekilde çıkılır gibi. Zaman zaman insanlara evliliğin nasıl iyi bir şey olduğunu göstermek amacıyla çeşitli toplantılar düzenleniyor. Örneğin bir canlandırmada adam tek başına yemek yerken boğazına bir şey kaçıyor ve adam ölüyor. Diğer bir canlandırmada adam yemek yerken yanında eşi bulunuyor adamın boğazına bir şey kaçıyor ve eşi adamı kurtarıyor.

  • IMG_2690.CR2

Filmin ilk kısmında otel ve orman ön plandadır. Birbirlerinden farklı gibi görünseler de aslında ikisi de kurallardan ve baskıcı bir ortamdan oluşuyor. Bir tarafta eş olmak zorunlu iken diğer tarafta yalnız olmak zorunludur. Eğer ormanda yalnızlarla birlikte yaşayacaksan her şeyi tek başına yapmalısın. Tek başına dans etmelisin veya tek başına hayatta kalma mücadelesi vermelisin öyle ki ölmeden önce kendi mezarını kazmalısın çünkü öldüğün zaman diğer insanlar senin mezarını kazmak zorunda değiller. Sadece üzerine biraz toprak atarlar o kadar.

İlişkilerin karmaşık olmaması gerekiyor siyah ve beyaz her şey net çizgilerle belirlenmelidir. Filmde David’in yaşadığı durumu bu sözle özetleyebiliriz aslında ‘’İnsanın hissetmediği halde hissediyor gibi davranması, hissettiği halde hissetmiyor gibi davranmasından daha zor.’’ David otelde tanıştığı duygusuz, sert, hiçbir şey hissetmeyen kadını eş seçmek zorunda olduğu için olmadığı halde duygusuzmuş gibi davranıyor. Tam tersi ormanda tanıştığı sevdiği kadını sırf yalnız olmak zorunda bırakıldıkları için sevmiyormuş gibi davranmak zorunda kalıyor.

Baskılar, otorite, insanları istemedikleri durumlara yönlendirmek sadece distopik dünyalarda karşımıza çıkan bir durum değildir. Yaşadığımız toplumları biraz gözden geçirmemiz bizim de farklı bir yaşamımız olmadığını görmemizi sağlayacaktır. Peki, sen böyle bir distopya içerisinde yaşamış olsaydın hangi hayvana dönüşmek isterdin?

Sosyolojik Çıkarımlarla Bir Sistem Çatışması: Parazit

Posted on by kopernickk

Parazit, Bong Joon-ho tarafından yönetmenliği ve senaristliği yapılan, 2019 çıkışlı birçok dalda ödül alan kara komedi, gerilim filmidir. Yönetmen, Güney Kore’de geçen alt ve üst sınıf çatışmasını temel fikir edinerek iki farklı sınıfa ait aileyi ortak bir mekânda birleştirmeyi başarır. Sınıf hiyerarşisini, toplumsal kutuplaşmaları, kapitalizmin karanlık yüzünü ve gelir çatışmasını enfes bir sinematografi ve kaliteli oyuncu kadrosu ile izleyicileriyle buluşturur. Filmde kullanılan metaforlarsa oldukça etkileyicidir. Hepsi modern zamanın yarattığı toplumsal sorunlara bir eleştiri niteliğinde işlenmiş sembollerdir. Ayrıca filmin ilk yarısı eğlenceli geçerken ikinci yarısı için aynı şeyi söylemek zorlaşır. Çünkü daha çok çetrefilli, gerilim dolu, karmaşık kara komik sahneler bizi hikâyeye nefes almadan sürükler. İsterseniz filmin konusuna ve işlenen metaforlara göz gezdirerek bir başlangıç yapalım. Bu analizi okuyacak olan okurlara tavsiyem filmi izledikten sonra yazıya göz gezdirmeleridir. (Spoiler içerir.)

Parazit filmi, sosyal bir hicivle, bodrum katının karanlığında sefalet içinde yaşayan ve maddi durumu oldukça kötü olan Kim ailesinin değişen yaşamını ele alır. Ailenin tüm üyeleri angarya işlerle uğraşmaktadır. Ve bu bireylerin düzgün bir işleri bulunamamaktadır. Bir gün Ki-woo’nun zengin arkadaşı Min, aileye bir hediye getirir ve ailenin kaderi bundan sonra değişmeye başlar. Getirdiği hediye filmde geçen metaforlardan birisi de sayılan, zenginlik getirileceğine inanılan uğurlu bir taştır.  Bu taş Ki-woo’nun gelecekte daha başarılı olacağına inancını temsil eder. Ayrı zamanda Ki-woo’nun başarılı arkadaşı Min’e benzeme kaygısı çoğu sahnede taşı gördükçe belirginleşmeye başlar. Devamında ise Min, kendisinin yurt dışına gideceğinden ötürü onun yerine zengin bir ailede özel ders hocalığı yapmasını önerir. Ki-woo ise bu yönlendirme ile evrakta sahtecilik ve türlü kurnazlıklara başvurarak üst düzey ailenin evine girmeyi başarır. Zamanla çeşitli tezgâhlarla tüm aile fertleri Park ailesinin evine tabiri caizse bir parazit gibi yapışırlar. Burada bir virgül atarak parazitin anlamına bir bakalım. Parazit, bir canlıya bağımlı olarak yaşayan ve üzerinde yaşadığı canlıya zarar veren uzviyettir. Koca eve sızan hamam böcekleri misali bu kurnaz aile birtakım planlar kurgulayarak işleri tıkırında yürütmeyi becerirler.

Kim ailesi, Park ailesinin evine iyice yerleşip artık olayları yaşamın keyfini sürecek kıvama getirdikleri anda hikâyenin seyri değişir ve filmin ikinci evresine geçiş yapılılır. Asıl olaylarsa tam bu noktadan sonra başlar. Müthiş bir gerilimin hakim olduğu bu evrede kara komik unsurlar ve heyecan verici olaylar zinciri kendini ele verir. Zamanla pastadan payını almak isteyen başka parazitlerin ortaya çıkması ile kurgu farklı boyutta seyredecektir. Fakat asıl değişim Park ailesinin en küçük çocuğunun havadaki kokuyu fark etmesi ile başlar. Hepsinin aynı koktuğunu belirterek kimliklerini bir bakıma doğrular. Bu koku ise filmde yer alan başka bir metafordur. Üst düzey insanların kıyafetlerini giyebilir, yemeklerini yiyebilir ve onlarda aynı ortamda bulunabilirsiniz. Ama yıllar boyunca yaşamış olduğunuz fakirleşmiş kimlikleriniz üzerinizde lanetli bir rozet gibi takılı kalır. Bu metafor, Kim ailesi ne tür plan yaparsa yapsın üzerlerine sinmiş olan yoksulluğun kokusunun bir kaçışı olmadığını temsil eder.

Hatta Mr.Park filmin bir bölümünde Ki-Tek için şu cümleleri ifade eder: ‘’Açıklaması zor. Bazen aynı kokuyu metroda da alıyorum… Turp kokusu desem o da değil. Bezi kaynattığında çıkan koku var ya işte öyle kokuyor.’’ Bu yorumun iyi niyetle söylenmemesi üzerine ailenin hakarete uğrayıp onurunun kırılması bu cümleye verilecek olana tepki, filmin finalinde kendini tam olarak gösterecektir.

Filmde olaylar sosyal bilimsel bir gözle birbiri ardına sıralanarak izleyiciyi hiç sıkmadan dozunda ilerler. Film, özgürlük sorunsalı, zengin- fakir ayrımı, neo-libarel sistemin yankıları, burjuvazi, sınıf savaşı, aile dramı ve daha birçok konuyu içerir. Filmin finalinde Shakspeare tragedyasına şahit olmak mümkündür. Fantastik geçişler, güç savaşı, otorite buna örnektir. Yönetmen yaşadığı dünyanın karamsarlığını kendi iç âleminde oluşturduğu huzursuzlukla filmlerinde izleyiciye farklı açılardan sunar. Kapitalist sistemin sert bir eleştirisinin yapıldığı bu filmde sistemin yaydığı parazitler hem üst sınıfın hem de alt sınıfın içinde gittikçe yaygınlaşır. Bong Joon-ho, yaşadığımız dünyada zenginin gittikçe zenginleşmesi, fakirinse gittikçe fakirleşmesi gündemdeyken ağır hayat şartlarına göz yumarak bu gerçeği ince eleyip sık dokur. Ellerinde güç ve iktidarı bulunduran kişiler eğer kumaşları kaliteli değilse anında bir canavara dönüşebilirler. İnsanların sahip olduğu kalite güce ulaşmadan keşfedilmez.

Bu filmle ilgili bahsedilmesi gereken onlarca şey daha varken yazımı filmden aldığım bir kesit ile sonlandırarak siz değerli okurlara veda edeceğim.

 ‘‘Nasıl bir plan hiç başarısız olmaz biliyor musun Ki-woo? Plansız olmak. Plan yapmamak. Neden biliyor musun peki? Bir plan yaparsan, hayat o planı hep bozar. Plan olmadığı sürece hiçbir şey ters gitmez.’’

Filmlerle kalın. Sevgiler…

Bebekler Belgeseli İncelemesi

Posted on by kopernickk

Yeni doğan bir bebekle tanıştığımızda aklından neler geçirdiğini tahmin etmeye çalışırız fakat tahminlerimiz genelde bizi bir sonuca götürmez. Bu belgeselde bebeklerin gelişim evresinde verdikleri tepkiler dünya çapında tanınmış 36 bilim insanı gözetiminde incelenmiş, bilimsel olgular ve deneylerle desteklenmiştir. Bebeklerin birçok konu başlığı altında nasıl bir süreç geçirdiklerini izlemek için yolculuğa çıkıyoruz. Her bebek anne karnında bu yolculuğa hazır bir konumda olur. Anneyi dinleme, sesleri tanıma bu süreçle birlikte başlar. Aslında dinlemenin öncesinde bebeğin sesleri işittiğini daha sonra dinleyip sesin sahibi ile bağdaştırdığını görürüz.

Bebek dünyaya gözlerini açtığında koca bir sevgi kavramı ile tanışır. Bağ kurmanın biyolojisini incelediğimizde bebeğin ebeveynleri arasındaki oksitosin seviyesinin arttığı gözlemlenir. Ayrıca bebeğin sosyal etkileşime girme yetisiyle doğduğu tespit edilir. Buradan anlamaktayız ki bebeğin dünyasında ebeveynlerinin yeri çok büyük. Gelişim zincirinin ikinci basamağını ilk gıdalar oluşturur. Beden ve zihin gelişimi için anne sütünün öneminin ne kadar büyük olduğu görülür. Hatta yapılan bir deneyde bebekte saptanan demir eksikliği sonucunda beyinden gelen elektriksel aktivite ölçülür. Bebeğe anne sesi ve bir yabancının sesi dinletilir. Demir eksikliği yaşayan bebek iki sesi birbirinden ayıramaz ve bu eksikliğin hafızasının gelişimini de etkilediği saptanır. Böylece demir eksikliğinin nörolojik gelişimi etkilediği de gözler önünde serilir. Bebeğin gelişimini emekleme takip eder. Ardından ilk sözcüklerini seçmeye hazırlanan bebek ilk aşamada sesleri melodi halinde duyar ve zamanla birleştirmeye, kelimelerin dansında kendine bir yer edinmeye gayret gösterir. Böylece yavaş yavaş dilbiliminin şifresi bebek için çözülmeye başlar. Bu karmaşık yapıyı çözmesi zaman alsa da ilk kelimesini söylediğinde ebeveynleri için koca bir şölen başlamış olur.

Bebeğin gelişim sürecinde uyku düzeni ise önemli faktörlerden birisidir. Bazı aileler bebek ilk doğduğu zaman daha rahat uyumaları için ayrı bir oda yaparlar fakat bebek anne babasının yanında olmalı ve bu sayede bilişsel gelişimi desteklenebilmelidir. Sonraki süreçte ise ilk adımlar, duyular, kurduğu ilişkiler ve artık dünyada var olmanın ikinci yılına geçmesi ile artık sisteme ayak uydurmaya hazır hale gelir. Belgeselde bebeğin her adımı takip altına alınmış ve deney, gözlem metodu ile bilimsel kaynaklarla açıklık getirilmiştir. Bebek dünyaya gelmiş özgür bir bireydir. Dünyaya gözlerini sağlıkla açan veya özel gereksinimleriyle, fizyolojik engelleriyle var olmuş her birey dinlenmek ve anlaşılmak ister. Dinleme becerisine sahip olması gereken ilk kişiler her zaman ailelerdir. Erikson’un psikososyal gelişim kuramına göre çocuğun girişimciliğe karşı suçluluk dönemi vardır. Bu dönemde çocukların hayal güçleri en üst seviyededir. Aşırı meraklı olurlar ve sürekli soru sorarlar. Ailelerin bu sorular karşısındaki tutumları ise çocuğun bütün hayatını etkileyecektir. Yani çocuğun özgün, özgür, hayal gücü geniş bir birey olması ya da tam tersi davranış oluşturması ailelerin elindedir. Aileler eğer çocuklarını dinleyip onlara söz hakkı tanırlarsa çocuk hayata daha pozitif ve ılımlı bakmayı öğrenecektir. Bu şekilde onlarla kurduğumuz ilişkiler daha da anlamlı hale gelir. Son olarak ‘’30 Milyon Kelime’’ kitabında, ‘’Bir çocuğun doğumundan üç yaşına kadar duyduğu kelimelerin nitelik ve niceliği, çocukların eğitim hayatındaki başarılarının neden farklılaştığını açıklayabilir’’ olduğu bahsedilir. Buradan da anlamaktayız ki dilin gelişiminde kullanılan kelimeler dinleme becerisini geliştirmekle beraber bilişsel gelişimi de hızlandırmaktadır. 

Bebeklerin bu eşsiz serüvenine ortak olmak ve neler bildiklerini gözlemlemek için muhteşem bir yapıt. İzlemenizi mutlaka tavsiye ederim. İyi seyirler…