SpaceX

Space Exploration Technologies Corporation yani Uzay Keşif Teknolojileri Şirketi adıyla kurulan SpaceX son 10 yıldır adından çokça bahsettirdi. Gerek şirketin sahibi Elon Musk gerek yaptıkları çılgın projeler ile daha da adından söz ettirecek. Şirketin kuruluş amacı ise Mars’ı kolonileştirmek ve uzay taşımacılığındaki maliyeti düşürmek. SpaceX 14 Mart 2002 yılında ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde kuruldu. Normalde havacılık şirketi kurmak herkesin yapabileceği işlerden değildir. Elon Musk Paypal’dan elde ettiği gelirler ve kendi servetinden katarak kendi servetinden şirkete 100 milyon $ yatırım yapmıştı. Bu zamana kadar Falcon ( roket ailesi ) , Dragon ( uzay aracı ) , Starlink , Starship gibi birçok başarılı projelere imza atmışlardır. İlk başarıları 28 Eylül 2008 tarihinde, özel sektör tarafından finanse edilen ve yörüngeye ulaşan ilk sıvı yakıtlı roket olan Falcon 1 roketidir. SpaceX 9 Aralık 2010 tarihinde, bir uzay aracını uzaya fırlatan, yörüngeye oturtan ve bu uzay aracını (Dragon) başarılı bir şekilde Dünya’ya geri getiren ilk özel sektör şirketi olması şirketin adının duyulması ve popülerliğini arttırmıştır böylelikle insanların algısı da değişmiştir. Tüm dünyanın uzay ile ilgili NASA’dan haber beklerken SpaceX yaptığı çılgın projeler ve başında Elon Musk’ın olması SpaceX’i benim gözümde NASA’nın önüne çekmiştir. Şirket 2012 yılında Uluslararası Uzay İstasyonuna bir uzay aracı (Dragon) yollayan ilk özel sektör şirketi oldu. 2020 yılında ise SpaceX şirketin alışmış olduğu görevlerden farklı olarak Uluslararası Uzay İstasyonuna Crew Dragon’u yollayarak insanlı bir görev gerçekleştirdiler. Şirket ilerleyen yıllarda , 24 Ocak 2021 tarihinde tek bir roket fırlatması ile 143 uydu taşıyarak tüm zamanların en fazla taşınan uydu görevini yerine getirdi. SpaceX üretim , maliyet fiyatlarını kontrol altında tutabilmek ve motor ve aviyonik alanda kendilerini geliştirmek adına birçok tasarımı ve üretimi şirket içinde yapmışlardır böylelikle hem şirketin motor alanında gelişmesi hem de azalan maliyet şirketin kâr elde etmesini sağlamıştır. SpaceX’in Houston, Texas; Chantilly, Virginia; ve Washington, D.C. konumlarında bölgesel ofisleri bulunmaktadır.

Roket Çeşitleri

Falcon 1 , Falcon 9 ve Falcon Heavy olmak üzere 3 adet roketleri bulunmaktadır. Falcon 1 2006 yılında ilk uçuşunu yapmıştır. Falcon 1 roketinin amacı daha büyük ve opsiyonel olan Falcon 9 roketinin geliştirilmesinde yer almaktı. Falcon 9 ise 2014 yılında ilk uçuşunu yaptı. Falcon Heavy ise 6 Şubat 2018 tarihinde fırlatıldı. 3 çeşit motor üzerinde çalışmaktadırlar.  Merlin ile Kestrel, ve Draco roketi şirketin ilk kurulduğu yıllardan beri geliştirdikleri roketler , son yıllarda ise bu roketlerin yanı sıra Superdraco ve Raptor geliştirilmektedirler.

Başarısız Roket Denemeleri

Reklam

Boeing CH-47 Chinook

Bir helikopter en fazla kaç kişiyi taşıyabilir diye düşünebilirsiniz , chinooklar sizin düşüncelerinizi büyük ihtimal yıkacaklardır . Chinooklar helikopterlerin ağır abileridir dersek yanlış olmaz sanırım. Tam tamına 60 personel taşıma özelliğine sahip bu ağır abilerle istediğiniz bölgeye topçu birliği taşıyabilir keyif amaçlı olarak da F-16’nızı nakledebilirsiniz . F-16 helikopterle nakledilir mi ? demeyin bu ağır abi o işi de yapıyor. Bu abimizin birim fiyatı diğerlerine göre birazcık pahalı sadece 35.1 milyon $’cık.

Chinook Boeing firması tarafından üretilmektedir . 21 Eylül 1961 yılında ilk uçuşunu yapan ağır abiler kendilerini o kadar sevdirmişler ki günümüzde kullanımda ve üretimi de devam etmektedir. Ağır abilerin gücü ise 2 adet tandem Honeywell T55 motora sahip olmasından geliyor . Görünüşünün farklı olması ise en büyük ayırt edici özelliklerinden diyebiliriz. Bu abilerin olmadığı savaş yok desek yalan söylemiş olmayız. Vietnam Savaşından tutundan Irak Savaşına kadar her yerde görev almışlardır . 1200 adetten fazla üretilmesi savaş alanlarının vazgeçilmezi olması için yeterli bir sebep olarak görülebilir.

ÖZELLİKLERİ

Mürettebat: 3

Yük: 24.000 lb (10.886 kg)

Uzunluk: 98 ft (30 m)

Fuselage length: 52 ft (16 m)

Genişlik: 12 ft 5 in (3,78 m)

Yükseklik: 18 ft 11 in (5,77 m)

Boş ağırlık: 24.578 lb (11.148 kg)

Maksimum kalkış ağırlığı: 50.000 lb (22.680 kg)

Maksimum sürat: 170 kn (200 mph, 310 km/sa)

Menzil: 400 nmi (460 mi, 740 km)

Azami irtifa: 20.000 ft (6.100 m)

Ordumuzda da 12 adet uçan kale bulunmaktadır. Operasyonların yanı sıra tatbikatlarda da uçan kaleleri görmekteyiz. Uçan kaleleri kullanan ülkeler ise : Avusturalya , Mısır , Yunanistan , İtalya , Türkiye , Japonya , Libya , Hollanda , Tayvan , Singapur , Güney Kore , İspanya , Tayland , Birleşik Krallık , Abd , Fas

Varyantlar

HC-1B

CH-47A ( 349 adet )

CH-47B ( 108 adet ilk defa kanca kullanıldı )

CH-47C ( 233 adet üretildi motor olarak yükseltildi )

CH-47D ( 472 adet üretildi farklı motor kullanıldı )

MH-47D( 12 adet özel kuvvetler için üretildi )

CH-47F ( 239 adet üretildi aviyonik ve motor olarak yenilendi )

Chinook sivil amaçlı uçuşların yanı sıra yangın söndürmede de aktif olarak yer almaktadır. 10 tona kadar su alma kapasitesi , uzun süre boyunca görevine devam etmesi yangın söndürmede önemli bir etken yapmaktadır. Sivil ve askeri çalışmalarından ötürü bu ağır abiler modernize edilerek daha uzun yıllar boyunca kullanılacağına eminim.

Turkey’s success in the production of unmanned aerial vehicles

Turkey has achieved important developments in the field of unmanned aerial vehicles in recent years. Unmanned aerial vehicles provide the opportunity to use even in bad weather conditions shaped according to the weather conditions of Turkey. Anka produced by Tusas and Bayraktar unmanned aerial vehicles produced by Baykar are the cornerstones of Turkey’s unmanned aerial vehicle. Turkey used these vehicles on many battlefields. The most used place was the war of Karabakh and azerbaijan achieved great succes in the war thanks to Bayraktar TB2.

Historical development

Bayraktar TB2

Bayraktar Blok A First Automatic Flight Test was completed on 8 June 2009 at Keşan Military Airport. On October 3, 2009, Bayraktar Blok A carried out the flight tests in the presence of the official delegation at Sinop Airport. On January 6, 2012, the Tactical UAV Development Project started. It made its maiden flight on 29 April 2014. Until today , more than 200 have been produced. The unit cost is 6 million dollars.

TUSAŞ Anka

Anka male is in the UAV class. Designed for tactical surveillance and reconnaissance missions in the early 2000s. Anka has proven itself in many tasks by undergoing changes over the years. Anka, which was produced for Turkey’s need for medium altitude unmanned aerial vehicles, made its first flight on 30 December 2010. It was put into service in April 2013. Anka-S, the advanced model of Anka, was put into service in 2017. 58 units are produced and the unit cost is 5-8 million dollars. Anka being used in Turkey and Syria.

Technicial Specifications

Bayraktar TB2

Body length : 6.5 m

Wingspan: 12 m

Total Takeoff Weight: 700 kg

Payload Weight: 150 kg

Max speed: 120 Knots

Usual Cruising Speed: 70 knots

Service altitude: 27,000 feet

Airtime: 27 Hours

Operation radius: 300 km

TUSAŞ Anka

Body length: 8 m

Wingspan: 17 m

Total Takeoff Weight: 1.500 kg

Payload Weight: 350 kg

Max speed: 217 km/h

Usual Cruising Speed: > 75

Service altitude: 30,000 ft

Airtime: 24 – 32 hours

Operation radius: 200 km

Weapon Systems

Bayraktar TB2

L-UMTAS , MAM , Roketsan Cirit

TUSAŞ Anka

Roketsan UMTAS , Roketsan CİRİT , Roketsan MAM-L , Roketsan MAM-C

Operators

Bayraktar TB2

Turkey , Qatar , Ukraine , Azerbaijan , Libya , Poland , Morocco

TUSAŞ Anka

Turkey , Tunisia

Boeing AH-64 Apache

Apache büyük çoğunluğu ABD ordusu tarafından kullanılan çift kişilik iki türbin motora sahip saldırı helikopteridir. Tasarımcısı ise Bell firmasıdır. Birim maliyeti ise 18 ile 20 milyon dolar arasındadır. Birçok savaşta kullanılmıştır. En çok üretilen modelleri ise AH-64A ve AH-64D Longbow’dur. Apache toplamda 1,174 adet üretilmiştir.  Apache, ilk uçuşunu 30 Eylül 1975’te gerçekleştirmiştir. Hizmete 1984 yılında girmiştir. Manevra ve atış kabiliyeti yüksek olan apache’ler gece gündüz fark etmeden her türlü iklimde tanksavar ve eskort görevini yerine getirir.

Apache helikopteri kompozit olarak da çok dayanıklıdır. Kokpit olarak birçok uçaksavar mermilerine ve 23mm roketlere karşı savunma sağlar bunu kompozit yapısında kullanılan boron’a borçludur. Apache motor olarak 1340W güce sahip 2 adet T700-GE-701Cs motoru ile donatılmıştır. 8 tona kadar azami kalkış ağırlığı bulunmaktadır. 234 km seyir hızına ulaşmaktadır ve 3 saat boyunca operasyonu sürdürebilir. Apache’ler 150 kilometrelik alanda operasyon düzenlerler fakat 870 litrelik harici yakıt tanklarıyla operasyon alanı 300 kilometreye kadar çıkar. Apache saldırı tekniği olarak çok alçaktan uçarak hedef bölgeye gelir, hover ile yükselerek ateş eder ve yine alçak uçuşta bölgeyi terk eder. Bu tarz uçuşlar, düşman radarları ve hava savunma sistemlerini atlatmakta önemli rol oynar.

Apache üretim tarihinin başlangıcından günümüze kadar 3 firma tarafından üretilmiştir. 1975-1984 yılları arasında Hughes helicopters , 1984-1997 yılları arasında ise McDonnell Douglas , 1997-günümüz boeing tarafından üretilmiştir.

KULLANICI ÜLKELER

ABD , Birleşik Arap Emirlikleri , Birleşik Krallık , Japonya , Tayvan , Hollanda , Yunanistan , İsrail , Mısır , Suudi Arabistan , Kuveyt , Singapur , Güney Kore , Filipinler.

Tasarım Özellikleri

Yükseklik : 15,24 ft 4,64 m

Kanat açıklığı : 17,15 ft 5,227 m

Max. yatay uçuş hızı : 150 kt (279 kph)

Apache 16 adet hellfire tanksavar füzesi , 76 adet hydra 70 roketi veya 76 adet apkws mühimmatı ile 1200 adet 30mm top mühimmatı , 2 adet hava-hava füzesi taşımaktadır.

Vtol Uçaklar

Son 60 yıl içinde mühendislerin titizlikle çalıştığı bir konu var. Tahmin edebileceğiniz üzere vtol uçaklardır. Vtol’un anlamına değinmek gerekirse dikey kalkış ve iniş yapabilen uçaklara denmektedir. Vtol uçakların uzun pistlere ihtiyaç duymadan kalkış yapması daha çok okyanus ötesi operasyonlarda kullanıldı. Vtol uçaklar için AV-8 HARRİER , F35 serisi , YAK-38 , V-22 OSPREY örnek verilebilir.

AV-8 HARRİER

Harrier 1978’den beri piyasada aktif rol almaktadır. Vtol yeteneklerine sahip çok yönlü hafif saldırı uçağıdır. Harrier’ların piyasa sürülmesi ile mühendisler vtol uçak yapımında cesaret kazanmış ve sektöre damga vurmuşlardır. Harrier 4 adet dönen nozzle’a sahip motor bulunmakta. Pilotlar nozzle lövyesi sayesinde iniş kalkışlar yapılmakta bundan dolayı harrier pilotları özel eğitim almaktadır. AV-8A’ların iyileştirilmesi ve AV-8B’lerde sistem geliştirmeleri yapılması sonucu AV-8C modeli ortaya çıktı. Birleşik Krallık , İtalya , İspanya , ABD kullanmıştır.

V-22 OSPREY

Helikopter ile uçak arasında geçiş formudur. VTOL ve STOL kalkış yeteneğine sahiptir. Daha uzun menzilli ve daha yüksek menzilli olması için tasarlanmıştır. İlk uçuş 19 Mart 1984 yılında yapmıştır. 160 adet üretilmiştir ve birim maliyeti olarak 67,1 milyon dolardır. Kullanıcılar ise ABD ve Japonya’dır.

YAK-38

Sovyetler Birliği tarafından 1971 yılında ilk uçuşunu yapmıştır. Sovyetler Birliği’nin ürettiği başarısız uçak diyebiliriz. Sovyetler Birliğinin ürettiği ilk vtol uçak özelliğini taşımaktadır. 3 motora sahip olmakla birlikte 2 motor iniş kalkış için 1 motor ise ana motor olarak kullanılmaktadır. Tasarım olarak ise AV-8 HARRİER’ e benzemektedir. Uçak’ın çok küçük olması az derecede faydalı yük taşıması ve menzilinin ise 371 kilometre olmasından dolayı 20 yıl kadar süre içinde emekli edilmiştir. Toplamda 231 adet üretilmiştir.

Lockheed Martin F-35 Lightning II

Ülkemizinde sipariş verdiği fakat diplomatik anlaşmazlıklardan dolayı projeden çıkartıldığımız uçaktır. Gelişmiş teknolojinin uçaklarda kullanıldığı son halidir. Radarlarda gözükmemesi , vtol olması , aviyonik olarak gelişmiş olması F-35 ön plana çıkartan özelliklerdendir. İlk uçuş olarak 15 aralık 2006 uçan F-35’den 526+ adet olarak üretilmeye devam etmektedir. F-35 önceki hayalet uçaklara göre daha az bakım gerektirecek şekilde tasarlandı. Kullanıcı ülkeler ise ABD , AVUSTRALYA , İNGİLTERE , GÜNEY KORE , İSRAİL , İTALYA , JAPONYA , NORVEÇ , POLONYA’dır.

Yunanistan’ın F-35 Ve Rafale Hamlesi

Yunanistan’ın son zamanlarda yapmış olduğu hamleler Akdeniz’de durumları iyice karıştıracak gibi duruyor. Ekonomik olarak zor günler geçiren Yunanistan yakın zamanda hava kuvvetlerine Lockheed Martin F-35 Lightning II ve Dassault Rafale satın almayı planlıyor. 24 adet F-35 , 18 tane Rafale satın almaları bizim için büyük bir risk oluyor. Hava kuvvetlerimizde ki hiçbir uçak F-35 ile denk değil , bunun üstüne rafale gelmesi it dalaşında Yunanistan için büyük bir avantaj oldu.

Bu durumu bizim açımızdan inceleyecek olursak bizim üstün bir iha ve siha gücümüz var ve sihalar ve ihalar kendini savaş meydanında başarılı olduklarını kanıtladılar. Envanterimize yeni giren S-400′ ler ise daha çok yeniler ve savaş alanına henüz girmediler. Bir varsayımda bulunacak olursak İsrail Suriye’de birçok S-300 sistemini F-35 ile vurdu. Rusya neden S-400 sistemini Suriye’ye göndermediğini az çok anladığınızı düşünmekteyim . S-400 reklamı çok iyi yapılan bir hava savunma sistemi fakat F-35’ler karşısında başarısız olacağı kanaatindeyim. Bu sebepten ötürü Suriye’de görememekteyiz.

Türkiye Bu Durumda Ne Yapmalı

Hava kuvvetlerine yeni uçaklar eklemek yapılacak en mantıklı iş olacaktır. Benim düşündüğüm uçaklar McDonnell Douglas F-15 Eagle veya Lockheed Martin F-35 Lightning II . Hava kuvvetlerimiz Amerikan uçakları kullanığı ve bakımını yaptığı için Amerikan uçaklarını tercih ettim. F-35 meselesine gelecek olursak S-400 sistemi AMERİKA ile olan ilişkileri gerdiği için AZERBAYCAN’a hibe edilebilir. Avrupa’dan veya Amerika’dan geçiçi olarak patriot kiralanabilir. Böylece yerli hava savunma sistemi oluşana kadar süre sağlanabilir. Umarım en kısa sürede çözüm sağlanır yoksa Yunanistan rahat durmayacak gibi.

Leopard 2 Serisi

Leopard 2 3. nesil bir Alman yapımı ana muharebe tankıdır. 1970 yıllarında Almanya tarafından geliştirilmeye başlanan ana muharebe tankımız 1979 yılında Alman ordusunun envanterine girmiştir. Leopard 2 ile başlayan bu seri ilerleyen zamanlarda birçok dallara ayrılacaktır. İngiltere ve Fransa dışında birçok Avrupa ülkesi Leopard serisi tankları kullanmaktadırlar. Gelişim süresinde gözümüze ilk çarpan şeylerin başında 2A4 serisine kadar düz bir kule kullanılmaktayken 2A5 serisi ile eğimli kuleye geçilmiştir.

Bütün seri elektronik atış sistemine sahip olmakla birlikte lazer ölçüm ve termal kamera da içermektedir. 4 metre yüksekliğinde ki suda gider ve 1 metre yüksekliğindeki duvarları da aşabilir. 1500 beygir gücüne sahip V12 motoru kullanmaktadır ve motor sayesinde 70 km hıza ulaşmaktadır.

Leopard 2 Varyantları

Leopard 2 seri olarak ilk yapılan versiyonudur.Araç Ocak 1979’dan Mart 1982’ye kadar üretilmiştir. 380 tane araç bulunmatadır.

Leopard 2A1 topçuya termal kemara kurulmasıyla birlikte küçük değişimler olmuştur toplamda 750 adet tank üretilmiştir.

Leopard 2A4 Leopard serisinde en çok kullanılan versiyondur. Önceki versiyonlardan farkı ise otomatik yangın bastırma sistemi , dijital ateş kontrol sistemi , geliştirilmiş taret sistemi ve titanyum zırh sistemi bulunmaktadır. 1985 ve 1992 yılları arasında 7 part şeklinde üretilmişlerdir. Almanya’da ki üretim fazlası tanklar  Avusturya (114), Kanada (80), Şili (140), Danimarka (51), Finlandiya (124), Yunanistan (183), Norveç (52), Polonya (128), Portekiz (37), Singapur (66), İspanya (108), İsveç (160) ve Türkiye (354) gibi dost ülkelere satıldı.

Pz 87WE İsviçre’nin Leopard 2A4’e uyguladığı modifikasyon ve geliştirme sonucu ortaya çıkmıştır.

Leopard 2A5 anti tank silahlarının gelişmesi üzerine 2A4 serisi geliştirildi ve modernizasyonlar yapıldı. 2A5 serisinde 2A4 serisinde göre zırh sayısı artırılmıştır. Almanya , Norveç , İsveç , Danimarka ve Polonya tarafından kullanılmaktadır.

Leopard 2A6 2A5 serisine göre yardımcı motor , mayın koruma ve yeni bir havalandırma sistemi eklenmiştir. Tüm Hollanda kuvvetlerinde kullanılır. Almanya Yunanistan ve Kanada tarafından kullanılmaktadır. 1 tane tank 5.74 Milyon $ değerindedir.

Leopard 2A7 Atış kontrol sistemleri değiştirilmiştir. Serinin en modern tankıdır. Danimarka elinde bulundurduğu tankları modernizasyon etmiştir.

Kullanıcılar

Türkiye , Almanya ,  Avusturya ,  Kanada ,  Yunanistan ,  Şili , Danimarka , Finlandiya , Hollanda ,  Norveç , Polonya ,  Portekiz ,  Katar , Singapur ,  İspanya , İsveç , İsviçre.

F-4 Phantom II

McDonnell Douglas tarafından ABD hizmetinde kullanılması için 1961 yılında üretime geçilmiştir. Çok amaçlı bombardıman uçağı olarak görev yapmıştır. Rus muadili olarak da Mig-21′ i örnek verebiliriz. Amerika, bu uçakla Vietnam Savaşında mevzileri ve köyleri napalm bombaları ile vurmuştur.

Çift koltuk ve çift motoru bulunmaktadır. Uçak gemisine inebilmesi içinde kancaya sahiptir. 3. nesil bir savaş uçağıdır. 5000’den fazla üretilmiştir.

Türkiye Ve F-4 Serüveni

Türkiye ilk siparişini Barış Pırlantası 1 projesi ile 40 adet F-4E sipariş etmiştir. İlk uçaklar 1974 yılında Hava Kuvvetlerimize giriş yapmışlardır. İkinci siparişi ise 1977 yılında Barış Pırlantası 2 projesi ile 32 adet daha F-4E siparişi verilmiştir. Projenin 3 , 4 , 5 olarak devam edilmiştir ve Türkiye 174 adet F-4E’ ye sahip olmuştur. İsrail Havacılık Endüstrisi ile iş biriliği yapılıp 53 adet uçak modernizasyon yapılmıştır. Modernizasyon içinde uçağın aviyonik sisteminin güçlendirilmesi ile birlikte daha modern mühimmatlar taşımasını sağlayacak yapısal güçlendirme yapılmıştır. Günümüzde’de uçaklar ülkemiz tarafından kullanılmaktadırlar. F-35 ile yer değiştirilmesi planlanmaktaydı.

F-4 Modelleri

F-4A, B, J, N ,S , F-4C, D , E , F-4G Wild Weasel V , F-4K , M , F-4EJ , F-4F , QRF-4C, QF-4B, E, G, N , S , RF-4B, C, ve E

Kullanıcılar

Aktif Olarak Kullananlar

İran : 1960-1970 yıllarında 225 adet bulunması rağmen günümüzde tahminen 64 tanesi hizmet vermektedir.

Japonya : 78 adet uçak hizmet vermektedir. F-35 ile yer değiştirecektir.

Güney Kore : 1960-1970 arası 220 adet bulunmasına rağmen günümüzde bu sayı 69’a düşmüştür.

Mısır : 34 adet bulunmaktadır.

Türkiye : 1974-1994 yılları arasında 200’den fazla , günümüzdeyse 47 adet hizmet vermektedir.

Yunanistan : 12 adet bulunmaktadır.

Eski Kullanıcılar

ABD : 1996 yılında hizmetten çıktı , şuan hedefsel uçak olarak kullanılmaktadır.

Almanya : 2013′ te hizmetten çekildi.

Avustralya : 1973 yılında F-111 ile yer değiştirdi.

Birleşik Krallık : 1992 yılında hizmet dışı olmuştur.

İsrail : 2004 yılında hizmetten çekildi.

İspanya : 2002 yılında hizmetten çıktı.

Teknik Özellikler

Uzunluk: 19.20 m

Kanat Genişliği: 11.77 m

Yükseklik: 5.02 m

Boş Ağırlık: 13.760 kg

Azami Ağırlık: 28.030 kg

Motor: 2 x General Electric J79-GE-17A

Motor Gücü: 2 x 11.905 Ibf

Azami Hız: 2.370 km/s

Tırmanma Hızı: 210 m 

Yüksüz ve azami yakıt ile 3.185 km gidebilmektedir.

Silah Sistemi

20 mm M61A1 Vulcan , 4 x AIM-9B/J/L Sidewinder , 4 x AIM-9B/J/L Sidewinder , 4 x AIM-120B AMRAAM  , 4 × AGM-65 Maverick , 4 × AGM-88 HARM , 2 × AGM-84 Harpoon , 2 × Popeye  , 2 × SOM , MK-81, MK-82, MK-83, MK-84 kullanmaktadır.

Yazar Yorumu

F-4 serisini baba olarak adlandırmamız yerinde olur. Dönemin şartlarına göre teknolojik olarak muadillerinden yüksektir. Bombardıman gücü yüksek olan bu uçaklar ayrıca uçak gemisinden de kalkabilmektedir. Vietnam Savaşı sırasında önemli rol oynamışlardır. Ülkemizde aktif olarak kullanılmaktadır. F-35 ile yer değiştirilmesi planlanmaktaydı. Fakat F-35 uçakları gelmez ise uçak modernizasyonu yapılıp F-4’leri kullanmaya devam edeceğiz gibi gözükmekte.

S-400

Atası olan S-300’ün geliştirilmiş versiyonudur. Kısa, orta ve uzun menzilli hava savunması sistemidir. Rusya yapımı olup etkili bir hava savunma sistemine sahiptir. Atası olan S-300’den farkı ise S-300’den daha fazla uçağa kilitlenebilmesidir, düşük radar izi olan uçakları da tespit edebilmesidir. Rusya, Türkiye ve Çin kullanmaktadır. S-400’ün radarları ise 96L6’dır. Sistemin testlerine 1999 sonunda başlandı ve 2007 yılında faaliyete başlandı.Azami menzili 400 kilometre, ulaşabildiği en yüksek irtifa da 30 kilometre. Rusya ile S-400 sözleşmesi imzalayan Hindistan ve Suudi Arabistan’a henüz teslimat yapılmış değil.

S-400 Krizi ve Türkiye’nin Hava Savunma İhtiyacı

Türkiye için öncelikle sorulması gereken soru S-400’e ihtiyacı var mı? Zamanında etrafımızda yaşanan İran- Irak Savaşı, Körfez Savaşı gibi savaşlar bize açıkça göstermiştir ki hava savunma sistemleri kilit roldedir. Bu savaşlardan alınan dersler açıkça göstermiştir ki ülkemizin hava savunma sistemleri son derece zayıftır. Ülkemizde şu an aktif olarak patriot ve Mim-23 Hawk bulunmaktadır. Fakat Avrupa’nın göz dağı verir gibi patriotları istediği zaman kaldırması Mim-23’lerin sisteminin eski ve raf ömrünün sona ermesi ile Türkiye yeni hava savunma sistemi arayışına girdi. ABD ve Avrupa ile aramızın kötü olması nedeniyle bize hava savunma satmayıp sadece kiralamıştır. Batı Blok’u ülkelerinin hava savunma sistemlerini satmaya yanaşmaması sebebiyle Çin ile anlaşma varıldı fakat yine Batı Blok’u ülkelerinin baskılarıyla rafa kaldırılmıştır. Türkiye, Çin ile yakınlaşmasının tepkiyle karşılanmasının ardından tekrardan ABD’den Patriot almak istemiş ve yine reddedildi. Türkiye son olarak Rusların kapısını çaldı ve aldığımız pozitif cevapla S-400’lerin alınması ile anlaşma yaptıktan sonra ABD tarafı Patriot’u bize satacağını, tek şartları olarak da S-400 iadesi yapmamız istendi. Fakat yanıt olumsuz olunca yaptırım uygulama kararı alındı. S-400 benim için en iyi hava savunma sistemi diyebiliriz. Ruslar gerçekten hava savunma sistemlerini çok iyi yapıyorlar.

S-400 ve rakipleri

Patriot

Uçaklar ve balistik füzelere karşı olan bu sistem ABD ve Avrupa dahil birçok ülke tarafından kullanılmaktadır. Körfez Savaşında istenilen performansı vermemişlerdir. Birim maliyeti 1.6 milyon dolardır. Sistemse oldukça eskidir.

İsrail tarafından kullanılan oldukça başarılı bir hava savunma sistemidir. Kısa menzilli füzelerde etkilidir. Birim maliyeti 55.000 dolardır. İsrail’in açıklamalarına göre atılan her 100 füzeden 92 vurulmaktadır.

Demir Kubbe

Family Guy İncelemesi

Family Guy, Seth MacFarlane tarafından yaratılan ABD üretimi animasyon dizisidir. Dizi hayali şehir olan  Quahog’da geçmektedir.  Peter ve Lois, çocukları Meg, Chris, Stewie ve köpekleri Brian’dan oluşan Griffin ailesi çevresinde bir takım olaylar gerçekleşmektedir. 19 sezon 352 bölümden oluşmaktadır. Dizide birçok olayla dalga geçilmektedir. Ara sıra dark espirilerde yapılmaktadır. 🙂

Karakter incelemesi

Peter Griffin

Tipik bir Amerikan babası rolünü üstlenmektedir. Her zaman değişik fikirlere sahip olmakla birlikte düşündüğü anlamlı ve anlamsız her şeyi yapmaktadır. Birçok meslekte çalışmış olsa da biz onu daha çok bira fabrikasında çalışırken izlemekteyiz. Dizide Hristiyanlık ve İsa ile ilgili dark espiriler yapmaktan çekinmeyen, arkadaşları ile bira içmeyi seven bir abimizdir.

Lois Griffin

Ailenin aklı başında bireyidir. Aileyi, kocası Peter’ı başarılı şekilde yönlendirmekte ve ailenin düzenini sağlamaktadır. Ufak çaplı çılgınlıklara sahiptir ve ailesine yansıtmamaya çalışır. Bahçedeki çalılara vodka saklaması buna örnek verilebilir. Zengin bir babaya sahip olmasına rağmen baba sevgisinden yoksundur.

Meg Griffin

Ailede ki en büyük çocuktur. Tam anlamıyla loser karaktere sahiptir. Okulda ve lisede kimse onu umarsamaz. Birçok yemekte Peter ona bir şeyler fırlatır. Dizinin ezik karakteride diyebiliriz.

Chris Griffin

Babası Peter’in küçük versiyonudur diyebiliriz. Dünya umrunda değildir. Kendi kafasını yaşar ve kimseyi takmaz. Lise balosuna Taylor Swift ile giden kardeşimiz asla coolluğundan ödün vermez. Tek takılmayı sever ve biraz aptaldır.

Stewie Griffin

Dizide ki en küçük kişidir. Dizide ki en zeki ve kurnaz karaktere sahiptir. İstediği zaman istediği aleti yapabilen bir bebek diyebiliriz. Ailenin köpeği olan Brian ile iyi anlaşmaktadır. En büyük hayali ise dünyayı ele geçirmektir. Ailedeki en entel kişiliğe sahiptir . Onunla asla düşman olmak istemezsiniz. Sevmediği insanlara ateş kusar diyebiliriz.

Brian Griffin

Dizide konuşan köpek karakterindedir. Ailenin en zekisi diyebiliriz. Bir arabası dahi vardır. Stewie ile yakın arkadaşlardır. Stewi ile birçok plan yapar ve uygularlar. Geçmişe gitmeleri veya boyutlarını küçültmeleri de buna dahildir. Irak Savaşına bile katılmıştır. Martini içmeyi seven bu dostumuz dizideki önemli bir role sahiptir.

Glenn Quagmire 

Dizide ki en sevdiğim karakterlerden biridir. Kendisi pilottur. Arkadaşları ile takılmayı sever. Quagmire Peter’in yan komşusudur. Dizide ki playboy karakterini yansıtmaktadır. İstediği kadınla birlikte olur, istediğini alır cinsten bir karakterdir.

Joe Swanson

Engelli bir polis memurudur. Arkadaşları ile takılmayı sever hep birlikte barda içerler.

Cleveland Brown

Peter’in komşusudur. Siyahidir ve kendince siyahi dark espiriler yapmaktadır.

Vietnam Savaşı

Vietnam Savaşı Kuzey Vietnam , Çin , Sovyetler Birliği’ne karşı olarak Güney Vietnam(Anti komünist), ABD savaşa katılmışlardır. Soğuk Savaş’ın ikinci sıcak çatışması olmuştur. 1955-1975 arasında sürmüştür.

Savaş Başlamadan Önce

Savaştan öncesine değinmek istiyorum çünkü bu olaylar adım adım savaşın gelmesini sağlamışlardır. 3.Napolyon Fransa’nın ekonomik durumunun kötüye gitmesinden dolayı koloni arayışı içindedir. Koloni olarakta uzak doğu ülkesi olan Vietnam’ı seçmişlerdir. Vietnam köylülerinden alınan ağır vergiler bölge halkını bağımsızlık mücadelesine götürdü. Fransa’ya karşı yapılan ayaklanmaların birçoğu Fransa tarafından bastırıldı. 2. Dünya Savaşının başlaması ile birlikte bölgede Japonlar söz sahibi oldular. Halk Fransızların gitmesi ile mutlu olsalar da mutlulukları çok uzun sürmeyecekti. Japonlar Fransızlardan daha yüksek vergilerle daha fazla şiddet uyguluyorlardı. 1945 yılında yenileceğini ve bölgeyi kaybedeceğini anlayan Japonya bölgede ki milliyetçilik duygusunu artırdı ve bölgeye silah yardımında bulundu bulunmasının nedeni ise batılı devletlerin bölgede söz hakkı almasını engellemekti. Bölgeden çekilen Japonya Vietnam İmparatoru Bao Dai’ye bıraktı. Bao Dai’nin batılı sevdası ülke içinde tepki uyandırdı. Bu tepkilerin yükselmesinden sonra Bao Dai ülkeden kaçtı. 2. Dünya Savaşı’nın bitmesinden sonra Fransa bölgede tekrardan söz sahibi olmak istiyordu. 1946 yılında başlayan savaş 1954 yılında son buldu.Savaşın etkisi ile Vietnam ikiye bölündü. Kuzeyi komünist rejim bulunurken güneyde antikomünist rejim bulunmaktaydı. İkisininde birbirinden farkı yoktu ikisi de diktatör gibi davranmaktaydılar. ABD soğuk savaşın etkisi ile bölgeye birçok kez savaş danışamanı gönderdi. Bölge halkı ise ABD’yi tehdit algıladıkları için ABD’ye karşı bir direniş oluşturdular. Bu direnişe Vietkong adını verdiler. Gelelim savaş bölümüne..

Savaş Detayları

1964 yılında Brinks Hotel’ine saldırı olduktan sonra başkana sunulan bombardıman teklifini başkan geri çevirdi ve olayı barışçıl yöntemlerle çözmek istedi. Ardından 1965 yılında Amerikan gemisinin vurulmasından ötürü Amerika savaşa dahil oldu. Bölgeye binlerce Amerikan askeri gönderildi. Vietnam Savaşı çok çetin savaş olduğu gibi iki taraf birbirine acımıyordu ve işkenceler artmıştı. Savaş Amerika’dan 19000 kilometre uzak olmasına rağmen televizyon sayesinde Amerikalılar savaşın durumunu takip edebiliyorlardı. Kuzey Vietnam güçlerinin Buon Ma Thuot’ı ele geçirmesi ile savaşta dönüm noktası olmuş iki ay sonra Güney Vietnam’ın başkenti olan Saygon’u ele geçirmesi ile birlikte savaş sonlandı. Savaş uzun ve acımasız olmuştu. 21 yıl süren çatışmanın sonucunda toplamda 4 milyon sivil ve 1 milyon komünist savaşcı öldü. ABD 220 ile 320 bin arası Güney Vietnam’lı askerin öldüğünü 60 bin ABD askerinin öldüğünü açıklamıştır. Savaş sonrası savaşın etkisini atamayan Amerikan askerleri intihar etmişlerdir. Vietnam Savaşında Çin-Sovyet ilişkilerinin düzeleceğini tahmin ediyorlardı fakat aksine düzelmek yerine kötüleşmiştir.

Savaşta Kullanılan Silahlar

Bell AH-1 Cobra, Boeing Stratofortress, Republic F-105 Thunderchief,Mikoyan-Gurevich MiG-21 (NATO Reporting Name: Fishbed), Lockheed AC-130 Spectre/Spooky/Stinger II/Ghostrider, McDonnell F-101 Voodoo, Lockheed P-3 Orion, Lockheed U-2, Mikoyen-Gurevich MiG-17, Boeing CH-47 Chinook, Bell UH-1 Iroquois.

Körfez Savaşı ve Irak Savaşı

Körfez Savaşı ya da Çöl Fırtınası Harekatı olarak da bilinir. 1990 yılında Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesinden sonra yükselen tansiyon sonrası koalisyon kuruldu. Koalisyonda ABD, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan,Suriye,Mısır’ın dahil olduğu 37 ülke vardı. Irak’ın Kuveyt’i işgalinden sonra birleşmiş milletler Irak’a karşı bir sürü yaptırım uyguladı. Yaptırımdan sonra ABD başkanı George Bush ABD askerlerini Suudi Arabistan’a gönderdi. Göndermekle kalmayıp birçok ülkenin birliklerininde bölgeye kaydırılmasını istedi bu hareket savaşın kapıda olduğunu gösteriyordu.

Körfez Savaşı 17 Ocak 1991’de Irak ordusunu Kuveyt’ten çıkartmak için yapılan hava bombardımanıyla başladı. Bombardımandan sonra 24 şubat 1991 de kara harekatı başladı. Harekattan sonra Irak Kuveyt’ten çıkarıldı. Irak ise sessiz kalmadı ve Suudi Arabistan’da ki koalisyon hedeflerine ve İsrail’e Scud füzeleri ile saldırdı. Birleşmiş Milletler sayesinde bölgede 12 yıl kadar savaş olmadı ta ki ikinci Körfez Savaşı çıkana dek. ABD ve İNGİLTERE öncülüğünde kurulan koalisyon 2003 yılında Irak’a karşı IRAK SAVAŞI olarak da bilinen İkinci Körfez Savaş’ını başlattılar. Savaşın sebebi ise Irak’ın kitleimha silahlarına sahip olduğuna dair iddiaları idi. İşgalin başlamasından kısa bir süre sonra Irak ordusu yenilgiye uğradı bunun nedeni ABD ve koalisyon ülkelerin silah ve teknoloji anlamında çok daha güçlü olmasıdır. Bir belgeselden hatırladığım kadarıyla Irak tankları ABD tanklarını daha göremeden imha edilmesiydi. Irak’a ait tanklar Sovyet yapımı T-72 tanklardır ve gece görüş ekipmanı bulunmamaktadır.

ABD’nin Irak’ı yenmesinden sonra Saddam Hüseyin yakalanarak idam edildi. Savaştan sonra Irak’ta sorun bitmedi aksine sorunlar aşırı derecede arttı. Irak’ta ki birçok tarikat ABD’ye karşı savaştı. 2020’de bile olaylar devam etmektedir. Kısacası koalisyon 26 günde Irak’ın büyük şehirlerinin ele geçirdi. Birçok Irak komutanları CIA tarafından rüşvet aldı ya da teslim olmaya zorlandı. Irak ordusunun sadakati zayıftı.

Kayıplar

10.000 Iraklı asker, 20.000 direnişçi, 19.000 tutuklu (rakamlar ortalama olarak verilmiştir).

11.000 ıraklı polis asker(koalisyon) , 4.483 ABD askeri, 179 İngiltere , 139 diğer

30.852 Abd askeri yaralanmıştır.

Bell AH-1 Cobra

AH-1 Cobra serisi helikopterler Bell Helicopter firması tarafından üretilen tek ve çift motorlu taarruz helikopteridir. İlk üretilen taarruz helikopterlerindendir. Dünyada birçok ülkenin ordusunda yerini bulan bu helikopter türü yüksek performans ve ateş gücünün küçük gövdeye sığdırıldığı bir canavardır.

AH-1 Cobra Kullanan Ülkeler :

Bu helikopterler zamanında Amerika’nın ordusunda geniş yer kaplamakta iken, sonrasında gelen AH-64 Apache tipi helikopterler Cobra’ların yerini almıştır. Buna rağmen bu helikopterler günümüzde hala Güney Kore, İsrail, İran, Japonya, Pakistan, Tayvan ve Türkiye tarafından aktif olarak kullanılmaktadır. Geliştirelen teknolojisi ve motor sayıusının artırılmasıyla Amerikan Deniz Kuvvetleri’nde  ana taarruz helikopteri olarak  kullanılmaktadır.

Cobralar’ın Ortaya Çıkışı

Amerika’nın Vietnam Savaşına girmesi ile savaş jetlerinin önemi artmıştır. F-4 serisi uçaklar Amerikan ordusuna büyük destek sağlamasına rağmen Amerikan ordusunun ağır kayıplar vermesi amerikan ordusunda helikopterlerin savaş makinesine evrilmesinin önünü açmıştır. Ah-1 serisi Vietnam’da kullanılmaya başlandıktan sonra çok tutulmaya başlandı sebebi ise ateş gücünün yüksek olması daha F-4 savaş uçaklarına göre daha isabetli atışlar yapması onu vietnam’da öne çıkardı. Vietnam’da ki AH-1’lerin ateş gücü; burun altındaki 20 mm’lik üç namlulu otomatik top, TOW Anti-tank füzeleri ve Hydra roketlerinden oluşmaktaydı.Amerikan deniz piyadeleri ah-1’lerini AH-64 apacheler ile değiştirmemiştir. Sebebi ise AH-64 apacheler ah-1’lere göre daha yavaş ve hantal kalmasıdır. AH-1’lerin super cobra adı verilen modelleri de bulunmaktadır. Bu modeller normal AH-1’lere göre hız,manevra ve aviyonik sistem olarak çok öndedir.

AH-1’lerin Kullanıldığı Savaşlar

Vietnam Savaşı

İran-Irak Savaşı

Çöl Fırtınası Operasyonunda 78 adet AH-1 Cobra ve Sea Cobra 1.273 sorti yapmıştır ve hiç kayıp yoktur.

İsrail suriye’de birçok Sovyet yapımı tankları imha etmiştir.

Türkiye PKK terör örgütüne karşı kullanmıştır.

AH-1 Türkiye’de

Türkiye ilk defa terörle mücadele amacı ile 1990-1994 yıllları arasında 10 adet AH-1W Süper Kobra helikopteri satın aldık. Bu helikopterlerin ordumuza büyük etkisi olmuştur. Helikopterlerin doğuda kullanılmasıyla terör faaliyetleri azalmış birçok terörist etkisiz hala getirilmiştir. Ek olarak 1993 yılında ABD’den 35 adet AH-1S VE AH-1P satın aldık bu helikopterler Super Cobralar’a göre daha hantallardır. Cobralar Türkiye’nin ilk taarruz helikopteridir. Ordumuzda AH-1’lerin yerini T-129 Atak helikopteri görev almaktadır.T-129 lar birçok alanda ön plana çıkmaktadırlar. T-129’ların üretiminin kolay olması yedek parçaya erişimin daha ucuz ve hızlı olması onu ilerde ordumuzun bel kemiği yapacağını düşünmekteyim.

Boeing F/A-18E/F Super Hornet

McDonnell Douglas tarafından üretilen F/A-18 Hornet 2 motorlu, taşıyıcı özellikli, çok amaçlı avcı uçaklarıdır. Super Hornet’in dahili 20 mm M61 döner topu bulunmaktadır. Havadan havaya ve havadan karaya atılabilen füzelere sahiptir. Diğer savaş jetlerinden farkı ise 5 adet harici yakıt tankı taşıyabilmesidir. Bu özelliği ile tanker uçak olarak da kullanılabilmektedir. İlk uçuşunu 1995’de yapmıştır. Super Hornetler F-14 Tomcatlerin yerine donanmada hizmete girmiştir.

F-18’in Gelişimi

F-18’in farklı dizaynı dikkat çekmektedir. Super Hornet’in benzersiz kanat ve kuyruk konfigürasyonu it dalaşında büyük önem sağlamaktadır. Süper Hornet ilk olarak 1992 yılında ABD Donanması tarafından sipariş verildi.

F-18 bugüne kadar 608 adet üretilmiştir. 2019 itibari ile üretim maliyeti 51 milyon dolardır.

F-18’e Sahip Olan Ülkeler

 ABD Deniz Kuvvetleri, ABD Deniz Piyadeleri

Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri: 123 adet

Avustralya Kraliyet Hava Kuvvetleri: 71 adet

İspanya Hava Kuvvetleri: 90 adet

Finlandiya Hava Kuvvetleri: 62 adet

İsviçre Hava Kuvvetleri: 33 adet

Kuveyt Kraliyet Hava Kuvvetleri : 40 adet

Malezya Kraliyet Hava Kuvvetleri : 9 adet

Tek kişilik F/A-18A ile iki kişilik F/A-18B 1983’te hizmete girmiştir .F/A-18C (tek kişilik)  F/A-18D (iki kişilik) modelleri 1987’den itibaren envantere girmeye başlamışlardır. Yeni uçaklar amraam ve maverick taşıma yeteneğine sahiptirler. 2 yıl gibi kısa sürede bu uçakların gece görevlerine yerine getirebilmesi için geliştirilmelerine onay verildi. İki adet general Electric F414 turbofan  motoru kullanmaktadır. Uçak gemisine iniş yapabilmesi için kancaya sahiptir.

061201-N-9946J-001

F-18’in Türk Hava Kuvvetleri’ne Katılması

Türk Hava Kuvvetleri’nin sahip olduğu F-16 serisi uçakların yanına alınabilir. Böylelikle doğuda ki Ermenistan’nın sahip olduğu SU-30 serisi uçaklar batıda ki Yunanistan’ın alacağı Rafaeller’e karşı önemli bir güç olacağını düşünmekteyim. Ülkelere göre uçakların özelliğini değiştiren uçak firmalarından yardım alınarak F-18 uçaklarını ülkemiz için özelleştirebiliriz böylelikle it dalaşında öne çıkabiliriz.Yeni uçak alınmadığı durumlarda ise it dalaşında geride kalabiliriz F-16’lar eski ve teknolojik anlamda ne kadar güncelleme yapılsada rafael serisi uçakların gölgesinde kalacağını düşünmekteyim.

F-16 Fighting Falcon

F-16 General Dynamics üretimi çok amaçlı, tek jet motorlu savaş uçağıdır. İlk olarak şirket tarafından ABD Hava Kuvvetleri için üretilmiştir. Avcı uçağı olarak tasarlanmasına rağmen birçok pozisyonda kullanılmaktadır. 29 ülkenin hava kuvvetlerinde görev almaktadır. Dünyada üretilen en fazla savaş uçaklarından biridir. F-16 it dalaşı için birçok konfigürasyona girmiş, daha iyi bir görüş için kanopisi su damlası şeklinde yapılmıştır. 9G dayanan ilk savaş uçağıdır. F-16 nın yapımında F-15 teknolojisinden yararlanılmıştır. Çok yönlü taktik ve avcı uçağı olan F-16 uçakları havadan havaya ve havadan yere savaş kabiliyetine sahiptir.F-16A/C/E serisi tek kişilik olup F-16B/D/F/I serisi ise çift kişiliktir.

F-16’nın Varyasyonları

F-16A/B Block 1 ilk seri üretim versiyonudur.Norveç Hollanda, Belçika,Danimarka’ya ihraç edilmiştir.94 adet üretilmştir.

F-16A/B Block 5 önceki versiyonla aynı aviyonik altyapıya sahiptir.128 adet üretilmiştir.Savaş kabiliyeti arttırılmıştır.

F-16A/B Block 10 326 adet üretilmiştir.

F-16A/B Block 15 En çok üretilmiş F-16 versiyonudur olup 983 uçak üretilmiştir.AIM-7 Sparrow füzesi taşımak amacıyla yapılan geliştirmelerle birlikte kanat altında yaklaşık 500 kg’lık taşıma kapasitesi arttırıldı.

F-16A/B Block 20  APS-113 gelişmiş dost düşman tanıma sistemi (AIFF) eklendi.Ses ve video kayıt sistemi eklendi.Elektronik savaş (EW) kabiliyeti kazandırıldı. JASSM, JDAM, EGBU-12, SDB, AIM-120D ve AIM-9X kullanabilme kabiliyeti kazandırıldı.Toplam 949 uçak MLU moeline çevirilmiştir.

F-16C/D Block 25 İlk F-16C 16 Haziran 1984’te ilk uçuşunu yaptı.Sadece amerikan hava kuvvetlerinde bulunmaktadır.Uçağın motoru ilk başlarda Pratt&Whitney F100-PW-200 Turbofan kulanılırken, konfigürasyonla Pratt&Whitney F100-PW-220E Turbofan ile değiştirilmiştir. 244 uçak üretilmiştir.

F-16C/D Block 30/32 İt dalaşının kralıdır. 646 adet üretilmiştir. Diğer F-16lara göre çok daha iyi tırmanma seviyesine sahiptir. Birçok hava kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır.

F-16CG/DG Block 40/42 Night Falcon LANTIRN sistemi sayesinde F-16’lar geceleri yer değiştiren hareketli hedeflere saldırma yeteneği kazanmıştır. F-16 Block-40 ile, F-16’lar artık çok görevli, çok amaçlı uçaklara dönüşmüştür. Maksimum kalkış ağırlığı 42.300 pound’a kadar yükseltilmiştir. USAF, TR, Bahran, IL ve Mısırda kullanılmaktadır. Block 42 sadece Amerika’da kullanılmaktadır. 799 adet üretilmiştir.

F-16CJ/DJ Block 50/52 Dost düşman tanıma sistemi (IFF) gelmiştir. AIM-120 AMRAAM ve AGM-65D Maverick kullanabilme özelliği gelmiştir. Block 50/52+’larla birlikte 995 adet üretilmiştir. ABD, Türkiye, Yunanistan ve Şili Block 50; ABD, Güney Kore, Singapur, Yunanistan, Polonya ve İsrail hava kuvvetleri ise Block 52 kullanmaktadır.

F-16E/F Block 60 Desert Falcon BAE için İran tehdidi üzerine geliştirilmiş olup uçmakta olan en gelişmiş F-16’dır. Tamamen dijital kokpit tasarımına geçilmiştir.

Türkiye ve F-16 Serüveni

F-16’nın C ve D serisini kullanmaktayız. C serisi av ve bombardıman için kullanırken D serisi av ve bombardımanın dışında eğitim için de kullanılmaktadır. F-16’ların Türkiye’ye gelmesinin sebebi eskiyen F-5 ve F-104 uçaklarının daha modern uçaklarla değiştirilmek istenmesidir. Bugün birçok operasyonda F-16’lar kullanılmaktadır. Türk Hava Kuvvetlerinde birçok modernizasyona uğramıştır. 237 adet bulunmaktadır.

F-16’nın Birim Fiyatları

  • F-16A/B: US$14.6 milyon (1992)
  • F-16C/D: 28.520 milyon TL(1998)
  • F-16E/F: 26.9 milyon US$ (2005)
  • F-16I (F-16D Blok 52+ modelinin sadece İsrail’e özgü modifiye edilmiş modeli): $45 Milyon (2006)
  • F-16V (F-16 Blok 70-72): 57 milyon US$ (2019)

Kullanığı Mühimmatlar

  • Top
    • 1 x 20 mm M61A1 Vulcan (512 mermi)
  • Havadan Havaya Muharebe Füzeleri AAM
    • 6 x AIM-9 Sidewinder
    • 6 x AIM-120 AMRAAM
    • 6 x Python-4
    • 4 x R.550 Magic II
    • 4 x IRIS-T
  • Havadan Karaya Taarruz Füzeleri
    • 6 × AGM-65 Maverick
    • 4 × AGM-88 HARM
    • 2 × AGM-154 JSOW
    • 2 × AGM-158 JASSM
    • 4 × BLU-107 Durandal
    • 2 × AS-30L
    • 2 × AGM-142 Have Nap (Popeye II)
    • SOM (Roketsan) (sadece Türk Hava Kuvvetleri için)
  • Gemi Savar Füzeleri
    • 2 × AGM-119A Penguin
    • 2 × AGM-84 Harpoon
    • 2 × Tubitak SAGE SOM (sadece Türk Hava Kuvvetleri)
  • Bombalar
    • GBU-10 Paveway II, GBU-12 Paveway II, GBU-24 Paveway III Lazer güdümlü bombalar
    • Mk-20 Rockeye, CBU-52/58/71/87/89/97 Demet bombaları
    • CBU-103, CBU-105 WCMD
    • BLU-109
    • MK-81, MK-82, MK-83, MK-84 Genel maksat bombaları
    • BLU-109, GBU-31/35/38 JDAM
    • GAU-3A 70 mm (2.76 inç) Roket podu
  • Nükleer Bomba
    • B61

Airbus A-350

2013 yılında ilk uçuşunu yapan A-350 orta ve uzun menzilli yolcu uçağıdır.

A-350’nin yeni yapısal özellikleri

Karbon lif takviyeli ve plastikle yapılan uçak gövdesiyle yapılan ilk yolcu uçağı olması sayesinde yenilikçi bir tasarıma sahiptir. Airbus A-350 serisinin rakibi  Boeing 777 ve 787 serisidir. A350 serisi yolcu uçağı yakıt-verimli olacak şekilde tasarlanmıştır. Türk firması TAİ kanatçık yapımında görev almıştır. 350 serisinin 3 versiyonu bulunmaktadır. İlk olarak A350-900 serisi 2015 yılında Katar havayollarının filosuna dahil olmuştur.

A-350’nin versiyonu

A350-800 270 yolcu taşıyabilecek ve 15,400 kmlik menzile sahiptir.

A350-900  314 yolcu taşıyabilecek ve 15,000 kmlik menzile sahip olacak. A350-900’in, yakıt maliyetinin koltuk başına Boeing-777 200’e göre % 25 daha az düşük olması sebebi ile rakibinden önde olmaktadır.

A350-1000 350 yolcuyu taşıyabilecek. 15,000 kmlik menzile sahiptir.

350 serisi fiyatları

  • A350-800: 269.5 milyon$
  • A350-900: 304.8 milyon$
  • A350-1000: 351.9 milyon$ değerindedir.

A-350 serisini kullanan havayolu firmaları

  • KATAR HAVA YOLLARI
  • VİETNAM HAVA YOLLARI
  • Finnair
  • TAM HAVA YOLLARI
  • AİR FRANCE
  • LUTFANSA
  • TÜRK HAVA YOLLARI
  • BRİTİSH AİRWAYS

Airbus A-350’nin gelecekteki rolü

Airbus yeni dizayn ettiği ve tasarımında ekonomik olarak planladığı A350 serisi gelecekte uzun yıllar boyunca gökyüzünde kalacağını düşünüyorum. Tabii ki de daha farklı konfigürasyonlar olacaktır. Türk Hava Yolları’da 30 adet sipariş vermiştir.

Şimdiye kadar hiçbir kazaya karışmamıştır.

  • Gelişmiş tam entegre kanat tasarımı ve daha fazla aerodinamik verimlilik sağlayan son derece karakteristik ve süper verimli kanatçıklara sahiptir.
  • Ani rüzgarların sebep olduğu kanat yükünü otomatik olarak en aza indiren gelişmiş uçuş kontrol sistemine sahiptir.
  • İnternet bağlantısını sistemli olarak sunar, yolcuların küresel geniş bant bağlantısına bağlanmasını sağlayan ilk uçaktır.

Airbus A-350 genel özellikleri

Mürettebat: 2

Kapasite: 314 yolcu (üç sınıflı kabin), 366 yolcu (iki sınıflı kabin), 475 yolcu (tek sınıflı kabin)

Uzunluk: 66,9 m

Kanat açıklığı: 64,8 m

Yükseklik: 17,1 m

Kanat alanı: 443 m²

Boş ağırlık: 192 ton

Maksimum kalkış ağırlığı: 268 ton

Motor: 2 x RR Trent XWB kullanmaktadır.

Boeing 747

Boeing-747 hava yolu ticaretinde kullanılan uçaktır.1970 yılında hizmete girmiştir. Gökyüzünün kraliçesi olarak da bilinir.

747 Efsanesi

Boeing tarafından üretilen 4 motorlu çift katlı yolcu uçağıdır.1960’larda hava ulaşımının yaygınlaşmasından dolayı büyük ve uzun mesafelere uçabilecek uçak aranıyordu.747 bu özellikleri taşıyan yolcu uçağı olması sebebi ile sektörde hızlıca öne çıktı.Kargo versiyonlarıda bulunmaktadır.

B-747 VE A-380 Karşılaştırılması

747’nin göklerdeki hakimiyeti Airbus’un A-380 modelini ortaya çıkarması ile önemi azaldı. A-380’nin gelişmiş teknolojisi ve adının kazalara karışmaması havayollarının güvenini kazandı. Hatırladığım kadarıyla Boing Airbus A380 boy uzunluğunu geçmek için yeni 747’leri 4 metre kadar uzatmıştır.

747 Kazaları

747’nin ilk kazası Lutfansa hava yollarınında 1974 yılında Nairobi’de olmuştur. Kaza sonucu 59 kişi ölmüştür. 1977 yılında Air-India’ya ait bir Boeing 747 Mumbai açıklarında denize çakıldı. Tüm yolcular ve mürettebat hayatını kaybetmiş, 27 Mart 1977’de 583 kişinin hayatını kaybettiği kazada ise iki 747 yoğun sis nedeniyle çarpışmıştır. Bu olay havacılıkta ki en çok can kaybı olan kazadır. 1974 yılı itibarıyla toplam 45 adet 747 kazası olmuş ve 3744 kişi ölmüştür.

747’ler zamanla emekliye ayrılmaya başlamışlardır.

Boeing 737

Boeing 737 serisi uçaklar kısa ve orta mesafe menzilli, tek koridorlu, dar gövdeli ve düşük fiyatlı, jet motorlu yolcu uçaklarıdır.

Boeing 737 serisinin çok tutulma sebebi

Boeing 737 serisi 1964 yılından beri üretilmektedir.737’nin düşük fiyatlı olması,zamanında ki uçaklardan dizayn ve konfor olarak önde olması 737 serisini ön plana çıkarmıştır.Dar kabinli olması ve kısa menzilli olması onu havayolu firmalarının iç hatlarda kullanmasında etkendir.Boeing’in bu serisi o kadar çok tutmuştur ki dünyada 9.295 adet üretilmiştir(2016).

Boeing 737 serisinin ortaya çıkışı

1960 yılında boeing firması 727 serisinin yerine yeni uçak arıyordu. Bulacakları uçak havacılık tarihinde devrim niteliğinde olan 737 serisinine ait olan 737-100 uçaktı ve ilk kullanıcısı lutfansa hava yollarıydı. İlk uçuşunu 9 Nisan 1967 yılında yaptı. İlk tarifeli seferine ise 10 Şubat 1968 yılında başlamıştır.

737 serisine ait uçaklar

737-100 30 adet üretildi.

737-200 ?

737-300 1113 adet üretildi.

737-400 486 adet üretildi.

737-500 389 adet üretilmiştir.

737-600 Yeni nesil ailesinin en küçük üyesi olup Toplam 69 adet 737-600 teslim edilmiştir.

737-700 1998 yılında hizmete girdi, ezeli rakibi Airbus A319’dur. Türk Hava Kuvvetleri için 4 adet üretilen uçaklar awacs olarak hizmet vermektedir.

737-800 Eğer uçağa bindiyseniz büyük ihtimal boeing’in bu serisi ile uçmuşsunuzdur. Türk havayolları’nın en çok kullandığı uçaktır. Pegasus’ta bu uçakları kullanmaktadır.Dar kabini olması sebebi ile uzun uçuşlarda konfor olarak düşük kalmaktadır. 3969 adet üretildi.

737-900 Boeing 737-900ER, daha fazla yolcu ve daha uzun menzil özelliğiyle,farklı gövde tasarımı sayesinde, tek tip kabin konfigürasyonunda 220 yolcu taşıyabiliyor. 416 adet üretildi.

737 MAX Boeing başına gelmiş en büyük bela olabilir. Adının birçok kazaya karışması onu gökyüzünden uzaklaşırdı ve boing’e çok pahalıya mal oldu. THY’de 12 adet bulunmakta. 737 serisinin sonu olabilir.